Grądzki | Wąsosz nad Wissą

HISTORIA

RODU GRĄDZKICH

Grądzki h. Łada. Dawna i rozrodzona mazowiecka rodzina, pisano ją Grącki i Groncki, a wzięli nazwisko od wsi Grądy, w ziemi wiskiej, od której w XIV i jeszcze w połowie XV stulecia brała miano Grąda (Granda).

S. Uruski. Herbarz szlachty polskiej.

Grądzcy v. Grąccy v. Grońscy h. Łada z Grąd w ziemi wiskiej.

Grądzcy h. Cwaliny v. Pniejnia z Grąd w ziemi wiskiej.

Grądzcy H. Rawicz z Grąd w ziemi wiskiej.

A. Boniecki. Herbarz polski.

Gniazdem rodowym Grądzkich osiadłym w ziemi wiskiej są dwie wsie o nazwie Grądy: jedna w parafii Wizna, druga w parafii Wąsosz. Założycielami wsi o pierwotnej nazwie Grandzice w parafii Wąsosz było m.in. trzech synów Jana h. Pomian z Wrzącej i Solca koło Gostynina:

Piotr, Michał i Mikołaj

Otrzymali oni w dniu1.02.1426 r. od księcia Janusza I Mazowieckiego przywilej na 20 włók położonych po obu brzegach rzeczek: Gręski i jej dopływu Łubianki. Na włokach tych i innych nadanych w nieokreślonym czasie powstały wsie Grandzice:

Michały i Stawiane - nad Gręską,

Możdżenie i Pasichy - nad Łubianką.

Współczesne nazwy tych wsi: Grądy Michały, Grądy Możdżenie, Pasichy, Stawiany.

W dniu 15.07.1441 r. książę Władysław sprzedał część wsi Grandzice, leżącą po obu brzegach Gręski, Daćbogowi z Bielina h. Junosza z ziemi zawkrzeńskiej, właścicielowi Wiśniewa i Podkrajewa, za część tych wsi z dopłatą 100 kop gr.

Daćbog s. Bogusława z Pstrążnika koło Zambrowa właściciel części Grandzic, w 1448 r. zamienił tą część, na 13 włók w Pstrążniku i Dąbrowie koło Zambrowa z dopłatą 7 kop gr., z braćmi Pawłem i Stanisławem z Grandzic.

W 1497 r. wzmiankowany był Stanisław Grandzica ze Stawian.

Daćbog pochodzący z Bielina z ziemi zawkrzeńskiej w 1451 r. z żoną Cymbarką sprzedali 4 włóki w Grandzicach szlachcie z Łempic za kwotę 14 kop gr. W dniu 14.06.1468 r. Andrzej z bratem Dziersławem i siostrami Dorotą i Małgorzatą z Wiśniewa z ziemi zawkrzeńskiej sprzedali Piotrowi Żelazo i jego bratankom Cherubinowi, Urbanowi i Daćbogowi z Modzeli-Żelazy z pow. ciechanowskiego, oraz Daćbogowi i jego synom Mikołajowi, Janowi i Marcinowi z Wyrzyków z pow. łomżyńskiego, 10 włók w Grędzicach z obu brzegami Łubianki. Tego samego dnia Paweł Pstrąg z Pstrągów powstałych wcześniej na części Grendzic, sprzedał tym samym nabywcom 7 włók koło Andrzeja Szczygiela w Grędzicach. Na części nabytej przez osadników z Modzeli-Żelazy powstała wieś Bielino, zw. od XVI w. Modzele-Bielino, zasiedlona przez Modzelewskich h. Modzele.

W Grędzicach (Grędach) w drugiej połowie XV i XVI w. mieszkała szlachta h. Rawicz. Mogli być potomkami Prandoty, Szczepana, Gyngena, Jana, Dziersława i Dobiesława z Giełczyna, którzy otrzymali od księcia nadanie na 60 włók nad Gręską.

Grądzcy w ziemi wiskiej posługiwali się herbami: Łada, Cwaliny v. Pniejnia, Rawicz.

W 1630 r. odnotowano w księgach metrykalnych chrzest dwójki dzieci ur. w Grądach Michałach; jedno w małżeństwie Jana i Ewy, a drugie w małżeństwie Kacpra i Elżbiety. Obie dziewczynki otrzymały imiona Anna. W tym samym roku ur. się w Modzelach Wit Grądzki s. Stanisława i Zofii.

W Grędach Michałach Grądzcy byli jeszcze w 1676 r. W tym samym roku do Grądzkich należała 1 część z 5 w Modzelach. W 1783 r. do Grądzkich należały 3 działy z 21 w Modzelach.

W 1788 r. regentem ziemskim i grodzkim wąsoskim był Wiktor Grądzki.

W.g. Herbarza szlachty polskiej. S. Uruskiego:

Po Macieju, dziedzicu wsi Glinki i Rostroszewo, w pow. wąsoskim 1658 r. syn Wawrzyniec miał synów, Stanisława i Grzegorza.

Po Stanisławie pochodzący:

- 1.Bartłomiej, syn Jana, wnuk Antoniego,

- 2. Walenty, syn Jana, wnuk Marcina,

- 3. Wiktor i Jan, synowie Mikołaja

wylegitymowani w Królestwie w 1837-1847 r.

Po Grzegorzu pochodzący:

- 4. Wojciech, Franciszek i Jan, synowie Marcina,

- 5. Jan, syn Wojciecha,

- 6. Józef i Mateusz, synowie Szymona,

wylegitymowani w Królestwie w 1842-1851 r.

Protoplasta tej linii Maciej Grądzki swoje dobra posiadał w pow. wąsoskim, ale już jego niektórzy potomkowie wylegitymowani w Królestwie osiedli w pow. wiskim:

Ad. 2.

Walenty Grądzki (1793-1873) s. Jana i Marianny dwa razy stawał na ślubnym kobiercu:

- w 1824 r. poślubił w Wiźnie Karolinę Ramotowską (? -1851) ur. w Męczkach par. Wizna.

- w 1851r. poślubił w Wiźnie Placydę Rogowska (1831-1913), ur. w Brychach, c. Jana i Katarzyny z Ramotowskich. Dzieci Walentego i Placydy ur. w Jarnutach par. Wizna:

- Marianna Emilia (1859-1859),

- Helena (1851-1921) zm. w Żelechach par. Łomża, żona Tomasza Ramotowskiego.

- Kamila Zofia (1863-1917) zm. w Łomży, żona Antoniego Borawskiego1873 Wizna (Jarnuty) Walenty Grądzki dworzanin, były wójt gminy Koniecki Wądoły zm. w Jarnutach w 1873 r. w wieku 80 lat.

Ad. 3.

Wdowiec Grądzki Wiktor (1805-1862) ur. Jarnuty s. Mikołaja i Marianny z Chojnowskich w 1832 r. poślubił w Burzynie pannę Rozalię Makowska (1810- ?), ur. Makowskie par. Burzyn, c. Antoniego i Urszuli z Górskich. Dzieci 6-ro ur. w Jarnutach:

Józef (1833-1834), Stanisław (1836- ?), Mikołaj Walenty (1843-1865), Stanisław Konstanty (1848-1850), Jan Szczepan (1850-1851), Konstanty Grzegorz (1852- ?) - żona 1) Anna Rogowska, 2) Krystyna Pietrzyk.

Ad. 5

Jan Grądzki mógł urodzić się w 1816 r. w Grądach par. Wizna jako syn Wojciecha Grądzkiego i Wiktorii z Wądołowskich.

Ad. 6

Józef Grądzki (1814-1864) ur. w Jarnutach, s. Szymona i Rozalii z Trepanowskich w 1836 r. poślubił w Burzynie Agnieszkę Mocarską ur. w Mocarzach par. Burzyn, c. Macieja i Zofii z Gumowskich. Zamieszkali w Męczkach par. Wizna gdzie ur. się co najmniej dwoje ich dzieci: Szymon (1853-1932) i dziecko nieżywo urodzone (1855-1855). Szymon zm. w Grądach Małych par. Jedwabne, jako wdowiec po Józefie ze Szczepankowskich.

Józef po owdowieniu, poślubił w 1860 r. w Wiźnie wdowę po Dominiku Górskim, Józefatę (1810-1890) z Mocarskich, ur. w Brzostowie, c. Józefa i Ewy z Niecikowskich. Osiedli w Męczkach, gdzie ur. się syn Jan Tadeusz (1861-1917); zm. w Jarnutach, jako wdowiec po Annie z Mocarskich.

Józef Grądzki zm. w Męczkach par. Wizna, a wdowa po nim Józefata w Rutkach par. Wizna.

Ad. 6.

Mateusz Grądzki (1811- ?) ur. w Jarnutach, s. Szymona i Rozalii z Trepanowskich w 1834 r. poślubił w Wiźnie Annę z Konopków (1811- ?) ur. w Wiźnie, c. Franciszka i Marianny z d. Szczepko. Osiedli w Wiźnie gdzie ur. się co najmniej 4-ro ich dzieci: Walenty (1835-1839), Walenty (? -1842) Franciszek (1844-1869), Józef (1847-1847). Wszystkie dzieci zmarły w Wiźnie.

Grądzccy w parafii Wąsosz

na przełomie XVII/XVIII w.:

∞ 1696 r. Wąsosz Grądzki Tomasz & Zofia Niedźwiecka. Osiedli w Lipniku

∞1697 r. Wąsosz Grądzki Mateusz & Katarzyna Bagińska. Osiedli w Bagienicach

∞1700 r. Wąsosz Grądzki Adam & Marianna Borawska. Osiedli w Grądach Michałach

∞1705 r. Wąsosz Grądzki Grzegorz & Cecylia Przyborowska. Osiedli w Modzelach, Grądach Pasichach

∞1706 r. Wąsosz Grądzki Maciej & Dorota Wojsławowa. Osiedli w Grądach Michałach

∞1720 r. Wąsosz Grądzki Grzegorz & Katarzyna Rutkowska. Osiedli w Grądach Pasichach

Urzędnicy i elektorzy z rodu Grądzkich:

w.g. Herbarza szlachty polskiej S. Uruskiego:

1. Maciej, sędzia ziemski wiski 1505

2. Aleksy, geometra wiski 1548 r.

3. Maciej, cześnik wiski 1556 r.

3.1. Jan dziedzic na Grądach i Jarnutach 1577 r., poborca wiski 1581 r., sędzia ziemski wiski 1576 r., 1609 r. podpisał elekcję 1648 r. z ziemią wiską.

3.1.1 Adam poborca wiski 1601 r.,

3.1.1.1 Stanisław stolnik łomżyński 1653 r. W 1648 r. podpisał elekcję z ziemią łomżyńską,

4. Maciej dziedzic Kubry, podstarosta 1636 r., podczaszy 1658 r., sędzia ziemski wiski 1663 r., podpisał z synami Tomaszem, Wawrzyńcem, Sebastianem i Piotrem elekcję w 1648 r. z ziemią wiską.

4.1 Tomasz, podczaszy wiski, dworzanin królewski 1667 r., starosta wiski 1683 r.,

4.2 Wawrzyniec, skarbnik wiski, poseł ziemi wiskiej, podpisał elekcję 1697 r.

4.3 Sebastian, podstarosta wiski, łowczy 1688 r., cześnik łomżyński 1689 r., stolnik 1693 r., chorąży wiski, z synem Adamem Piotrem podpisali elekcję 1697 r. z ziemią wiską.

4.4. Piotr.

5. Franciszek, dwóch Janów, Kazimierz, Marcin, Piotr komornik wiski, Walerian, i Wawrzyniec podpisali elekcję w 1697 r. z ziemią wiską.

6. Antoni, pisarz grodzki wiski 1775-1783 r.

6.1 Wiktor s. Antoniego, podpisarz wiski 1789 r.

PRZYKŁADY KILKUPOKOLENIOWYCH

RODZIN GRĄDZKICH

LINIA GRZEGORZA GRĄDZKIEGO

Grzegorz Grądzki (? -1757) dwa razy stawał w Wąsoszu na ślubnym kobiercu:

- w 1705 r. poślubił Cecylię Przyborowską. Początkowo osiedli w Modzelach, a następnie w Grądach Pasichach. Dzieci 4-ro.

- w 1720 r. poślubił Katarzynę Rutkowską. Urodzony w tym związku w Pasichach syn Piotr (1722-1788) podobnie jak ojciec dwa razy zawarł związek małżeński:

- z Ewą Wroczyńską. Dziecko 1-no ur. w Modzelach.

- z Ewą Przyborowską (1746-1792). Dzieci 8-ro ur. w Modzelach.

Syn Piotra i Ewy z Wroczyńskich, Paweł (1764-1842) w 1822 r. poślubił w Wąsoszu Annę Łepkowską (1777-1841), c. Tomasza i Anny z Bagińskich. Brak więcej danych co do rozwoju tej linii.

LINIA GRZEGORZA GRĄDZKIEGO

Grzegorz Grądzki pozostający w małżeństwie z Marianną z Kownackich osiedli w Pasichach, gdzie ur. się co najmniej 2-je ich dzieci. Syn Wojciech (1735-1793) z poślubioną Marianną z Kalinowskich (1736-1806) osiedli w Modzelach, gdzie ur. się co najmniej 5-ro ich dzieci. Z nich Stanisław (1776- ?) w 1808 r. zawarł w Wąsoszu związek małżeński z Rozalią Szymanowską. Po urodzonym w Modzelach w ich małżeństwie Macieju poszła wielopokoleniowa linia rodzinna:

LINIA JANA GRĄDZKIEGO

Grądzki Jan (1707-1777), pozostający w małżeństwie z Konstancją z Rydzewskich (1725-1795) osiedli w Czerwonkach, gdzie ur. się co najmniej 4-ro ich dzieci. Od ur. w ich związku syna Jacentego poszła wielopokoleniowa rodzina Grądzkich:

LINIA JANA GRĄDZKIEGO

Grądzki Jan (1781- ?) ur. w Grozimach, s. Mikołaja i Marianny z Suchodolskich, w 1814 r. poślubił w Wąsoszu Katarzynę z Łagunów (1785- ?) ur. w Stawianach, c. Wojciecha i Marianny z Rydzewskich. Osiedli w Grądach Stawianach, gdzie ur. się co najmniej 3-je ich dzieci.

Mikołaj mógł ur. się w 1747 r. w Gutach Poddenkach par. Grabowo jako s. Antoniego i Reginy, a Marianna mogła ur. się w 1744 r. w Wąsoszu jako c. Wawrzyńca i Agnieszki.

LINIA JACENTEGO GRĄDZKIEGO

Jacenty i Franciszka Grądzccy osiedli w Klimaszewnicy, gdzie ur. się co najmniej 5-ro ich dzieci. Urodzony w ich małżeństwie syn Piotr (1749- ?) dwa razy stawał w Białaszewie na ślubnym kobiercu:

- w 1781r. poślubił Mariannę Saniewską ur. w Klimaszewnicy c. Macieja i Petronelli

- w 1783r. poślubił Mariannę Czaplicką (1758- ?) ur. w Sienickich, c. Andrzeja i Anny z Kadłubowskich.

Syn Piotra i Marianny z Czaplickich, Augustyn zapoczątkował co najmniej trzypokoleniową linię tej rodziny:

LINIA ANDRZEJA GRĄDZKIEGO

Andrzej Grądzki ur. w 1807 r. we Włostach par. Biała w Prusach Wschodnich, s. Andrzeja i Marianny z Dębińskich w 1833 r. poślubił w Wąsoszu Elżbietę Barczykowską (1811- ?) ur. Przeszkodzie, c. Marcina i Reginy z Karpińskich. Ich syn Stanisław (1836- ?) ur. w Chojnowie dwa razy stawał w Wąsoszu na ślubnym kobiercu:

- w 1857 r. poślubił Ludwikę z Gudanowskich (1836-1863) ur. w Netcie par. Bargłów c. Baltazara i Wiktorii z Kamińskich.

- w 1863 r. poślubił Teklę Mrozicką (1863- ?) ur. w Dołęgach, c. Wawrzyńca i Katarzyny z Wasilewskich. Co najmniej 6-ro dzieci z obu związków ur. się w Lipniku i Gutach. Brak więcej danych co do rozwoju tej rodziny.