Jaśko Roman
Jaśko Roman pochodził z Roman z parafii Krzynowłoga Mała, położonej w pow. przasnyskim, w ziemi ciechanowskiej. Jako mierniczy, w imieniu księcia wiskiego Janusza I wymierzał włóki ziemi nad Wissą. Za zasługi w kolonizacji ziem północno-wschodniego Mazowsza, otrzymał od księcia kilka nadań. Podczas pobytu księcia Janusza I w Czarnocinie koło Łomży otrzymał w dn. 12.10.1425 r. 20 włók z prawem niemieckim położonych przy ujściu Skiejtowstoku do Wissy. Dodatkowe 10 włók Jan Roman nabył nad Wissą przy ujściu Gręski w 1428 r., których posiadaczem od 30 V 1425 r. był Jakub z Mamina. Największe nadanie (100 włók) otrzymał wraz z braćmi Tyborem, Samsonem, Jakuszem i Mikołajem nad Skiejtowstokiem i Klimaszewnicą w dniu 29.01.1426 r. W rejonie Wąsosza posiadał razem 80 włók:
10 włók – przy ujściu Gręski
20 włók – przy ujściu Skiejtowstoku
20 włók – Kędziorowo
30 włók – Rostuszewo
Na części tych gruntów Jaśko Roman założył wsie Wąsosz i Kędziorowo, gdzie sam osadzał kmieci. Ciężkie warunki osadnictwa powodowały, że kmiecie uciekali mu aż pod Zambrów. W 1434 r. Jasiek Roman przed sądem ziemskim domagał się wydania zbiegłego wraz z dobytkiem kmiecia o imieniu Jan.
Na bazie dworu wybudowanego przez Jaśka w Wąsoszu powstanie póżniej zamek książęcy. Po lokacji przez księcia Władysława I miasta Wąsosz i włączeniu Kędziorowa do dóbr książęcych, Jaśko Roman za ziemię nad Wissą (30 włók) włączoną w posiadłości Wąsosza, oraz za Kędziorowo (20 włók), otrzymał od księcia Władysława I w dn. 27 II 1437 r. 40 włók zw. Glinki, gdzie się osiedlił. Jednocześnie książę nadał Jaśkowi 2 włóki łąk nad Wissą po obu stronach drogi prowadzącej do Żeber. Następne 30 włók kupionych przez Jaśka przed 1437 r. za 30 kop gr. w Rostuszewie od Mikołaja Mitoraja z Tokarzyna przeszło przed 1461 r. w posiadanie krewnych Jaśka Obryckich h. Bujno z Obrytek koło Roman. Jasiek Roman miał jeszcze 20 włók w Nagórczynie, prawdopodobnie posag żony Anny, które sprzedał w 1451 r. za 60 kop gr. kupcowi z Wąsosza Maciejowi Kramarzowi podczas pobytu z żoną i synami Janem i Piotrem w Wilamowie na spotkaniu z księciem. W tym samym roku synowie Jaśka: Mikołaj i Jakub otrzymali od księcia dobra Żłotokierz przylegające do Roman w parafii Krzynowłoka Mała. Poza wymienionymi włókami Jasiek Roman w różnym okresie i w różnych miejscach posiadał jeszcze wójtostwo w Chrostowie i w Krzeczkowie koło Nuru (1425 – 1426), oraz wiele gruntów. I tak należało do niego:
do 1422 r. - 10 włók - w Długoborze koło Zambrowa,
do 1428 r. - 3 włóki - w Krajewie koło Łomży,
do 1435 r. - 10 włók - w Żebrach (zastaw),
od 1425 r. - 30 włók - w Rosochatem koło Nuru,
od 1435 r. - 2,5 włóki - w Wybramowie koło Łomży,
od 1438 r. - 5 włók - w Wybramowie koło Łomży.
W 1464 r. syn Jaśka, Piotr poślubił Helenę, córkę nieżyjącego od 1463 r. Mikołaja z Krassowa h. Rawa, z ziemi rawskiej, bliskiego współpracownika ks. Władysława I, chorążego rawskiego (1427 – 1440), kasztelana wiskiego (1441 – 1463), od 1441 r. właściciela części wsi Burzyn nad Biebrzą i fundatora w 1448 r. kościoła w Burzynie. Pięć lat później (1469 r.) Helena powtórnie wyszła za mąż za Macieja z Rakowa. Bracia Heleny: Mikołaj, Jan, Jakub, Szczepan i Wojciech byli dziedzicami wsi Świebodczyn (Sieburczyn) nad Biebrzą w parafii Burzyn.
Jasiek zajmował się między innymi handlem towarów leśnych, wysyłając tysiące sztuk drzewa drogą wodną do różnych odbiorców, co odnotowano w sądowych księgach łomżyńskich z lat 1423 – 1444. W aktach archiwalnych Gdańska z lat 1430 –1436 odnotowano jego współpracę z kupcami gdańskimi. Stał się znaną postacią ziemi wiskiej zostając między innymi w latach 1439-1465 podsędkiem (zastępcą sędziego) ziemi wiskiej, a następnie w latach 1465 – 1467 sędzią wiskim. Glinki należały do potomków Jaśka do 1536 r. Od Jaśka Romana poszli Glińscy h. Ślepowron (Bujno). Wymienieni wcześniej bracia Jaśka, osiedli:
- Samson Roman w Bagienicach dając początek rodowi Bagieńskich,
- Jakusz Roman w sąsiedztwie Jaśka powyżej źródeł Skrody zakładając wieś Romany Gąszczyno. Dostał tu od księcia Władysława I w 1461 r. 30 włók po Gąskach za 20 włók odebranych mu i przyłączonych do Wąsosza.
Następnie siedzieli tu synowie Jakusza: Mikołaj, Michał i Wawrzyniec ze swoimi synami,
a w 1522 r. syn zmarłego Mikołaja, Piotr, a w 1577 r. syn zm. Piotra Jakub Roman.
- Tyburcy Roman na 20 włókach koło lasu Keystoth założył wieś Zalesie.
W 1441 r. Tyburcy sprzedał te grunta Stanisławowi Niecikowskiemu z Niećkowa za 40 kop gr. i 6 włók w Niećkowie.
- Mikołaj Roman; jego włóki zapewne weszły w grunta Wąsosza.
Przed 1424 r. Romani z ziemi ciechanowskiej dostali kolejne nadania w ziemi wiskiej:
- Arnold i Zdzisław 60 włók nad rzeczką Słucz. To oni w 1420 r. ufundowali kościół w swej nowej wsi Romany w ziemi wiskiej. Niestety książę Władysław I w 1435 r. nie potwierdził nadań księcia Janusza I i Zdzisław Roman otrzymał w swych dobrach jedynie wójtostwo dziedziczne z 6 włókami.
- Cyprian i Mikołaj 20 włók nad rzeczką Kubrą. Założyli wsie Cyprki i Mikuty w par. Przytuły.
- Bujno - 10 włók u źródeł rzeczki Stok (późniejsza wieś Kieliany),
- Stanisław - 40 włók u źródeł rzeczki Białystok (późniejsza wieś Obrytki),
- Władimir - 30 włók po obu brzegach Wissy (późniejsza wieś Radziłów),
Jasiek Roman z braćmi rodzonymi i stryjecznymi razem dostali 310 włók najlepszych gruntów, na których założyli 14 wsi. Poszło od nich 12 rodzin.