HISTORIA
RODU JASKOWSKICH
Gniazdem rodu Jaskowskich, osiadłego nad Biebrzą jest wieś Jaski położona w odległości 5 km na południowy wschód od Goniądza i 4 km na północny zachód od Moniek. Jest sołectwem w gminie Mońki (pow. Mońki) i należy do parafii Św. Agnieszki w Goniądzu. Goniądz powstał jako gród na lewym brzegu rzeki Biebrzy za przeprawą przez rzekę w Osowcu, przy drodze z Mazowsza na Litwę. Pierwsza pisana wzmianka o Goniądzu pochodzi z 1358 r., jako stolicy jednego z powiatów ziemi wiskiej. W latach 1382 - 1402 powiat goniądzki wraz z ziemią wiską znajdował się w zastawie Zakonu Krzyżackiego. Następnie ziemia goniądzka dostała się pod panowanie Wlk. Ks. Litewskiego. Przed 1430 r. Wlk. Ks. Litewski Witold ufundował i uposażył pierwszy kościół w Goniądzu. Od 1569 r. Goniądz i okoliczne wsie zostały włączone do Korony.
Osadnictwo w pobliżu grodu Goniądz i wzdłuż bagien biebrzańskich pojawiło się pod koniec XIV w. Książę mazowiecki Janusz I rozpoczął wówczas osadzanie w tym rejonie drobnej szlachty mazowieckiej, która pochodziła nawet z odległych stron Mazowsza. W tym okresie wokół grodu Goniądz powstało 24 wsi drobnej szlachty. W dniu 15.02.1547 r. w Wilnie właściciele Goniądza wojewoda połocki Stanisław Dowojno i jego żona Petronela z Radziwiłłów nadali miastu prawo chełmińskie. Mieszkańcy 11 wsi wokół Goniądza tzw. okólnych, zostali uwolnieni spod władzy urzędników ziemskich i poddani władzy wójta przedmiejskiego, którego urząd wymieniany był w dokumentach w 1509 r. Obowiązywało ich prawo miejskie. Do wsi okólnych należały:
Białosuknie, Boguchwały, Downary, Jaski, Kosiorki, Łupichy, Puszkarze, Pyzy, Owieczki, Zyburty i Żodzie.
Przedmieszczanie (mieszkańcy wsi okólnych) uprawiali łącznie 45 włók ziemi, gdy do mieszczan goniądzkich należało 55 włók ziemi. Średnio na jedną wieś przypadało 3,75 włoki (63 ha).
Do przedmieść Goniądza należała m.in. wieś Jaski, którą założył drobny szlachcic z Mazowsza o imieniu Jasko, protoplasta rodu Jaskowskich, którego potomkowie od 1547 r. byli przedmieszczanami. Z czasem pojawili się oni w Goniądzu i okolicznych wsiach i parafiach.
W inwentarzu miasta Goniądza i starostwa goniądzkiego z lipca 1571 r. wymienia się wśród mieszkańców miasta Goniądza Jakuba Jasko zamieszkałego przy ul. Grodzieńskiej jako właściciela 6,5 pręta (ok. 10 ha) ziemi. Wśród właścicieli włók miasta Goniądz wymienia się trzy razy Mikołaja Jasko za każdym razem właściciela 0,5 włóki (ok. 9 ha) ziemi. W jednej ze wsi okólnych, w Jaskach wykazano wdowę po Jakubie Jasko, gospodarującą na 1,5 włóki (12 ha) ziemi i posiadającą 4 woły, 2 konie i 5 krów. Zapewne wtedy w Jaskach było już kilka działów, niekoniecznie wszystkie w posiadaniu potomków założyciela wsi.
Starosta goniądzki często na swój sposób interpretował prawa przedmieszczan i przymuszał ich do różnych prac. Przedmieszczanie składali wielokrotnie do urzędników królewskich skargi, ale ci ostatecznie w dniu 2.09.1573 r., wydali werdykt, który był uznawany jako podstawowy dokument wolności przedmieszczan goniądzkich i potwierdzany przez kolejnych królów polskich (1573, 1593, 1600, 1635 i1650, 1677, 1702, 1745, 1765 r.). Potwierdzenia przywilejów w 1677 r. dokonał król Jan III Sobieski na życzenie sławetnego Wawrzyńca Jasko ze wsi Jaski.
Jaskowscy znad Biebrzy, wg herbarza „Rodzina. Herbarz Szlachty Polskiej” Seweryna Uruskiego (T.6 str. 16) zapisani zostali pod herbem Leszczyc do ksiąg szlachty gub. grodzieńskiej.
Wg spisów parafian (spisów ludności) we wsi Jaski nastąpiło duże rozdrobnienie własności ziemskiej:
1843(20), 1921(31), 1944(28),1980 (24) - w nawiasie podano ilość gospodarstw.
Rodziny Jaskowskich zamieszkałe w Goniądzu (10 rodzin) i okolicy w XVIII w.:
Goniądz
Jakub s. Jana, Franciszek s. Krzysztofa, Ignacy s. Stanisława, Walenty i Heronim obaj s. Macieja, Maciej, Maciej, Wojciech, Antoni, Daniel,
Jaski
Stanisław, Michał,
Białosuknia
Tadeusz s. Wincentego, Adam,
Guzy
Ignacy s. Jana, Jan s. Wincentego, Antoni,
Szafranki
Wojciech, Daniel, Ignacy,
Downary
Michał, Franciszek, Wincenty, wszyscy synowie Tomasza,
Jan wykazano wyżej w XVIII w. w gnieździe rodowym Jaskowskich w Jaskach mogły mieszkać co najmniej dwie rodziny Jaskowskich:
Stanisława i Michała
zapewne potomkowie wspomnianego wyżej Wawrzyńca (wzm. 1677 r.)
Jeden z prawnuków Michała, Jan pozostał na ojcowiźnie w Jaskach, a drugi Michał wżenił się do Goniądza. Potomkowie Jana mieszkają do chwili obecnej w Jaskach, a Michała w Goniądzu (patrz tabela wyżej).
Synem Michała Jaskowskiego (1725-1817) mógł być ur. około 1775 r. Jan, osiadły z żoną Łucją Stanul (1780-1834) w Jaskach, gdzie ur. się co najmniej 5-ro ich dzieci:
Przedstawione niżej linie genealogiczne odnoszą się do rodzin Jaskowskich osiadłych głównie w parafiach:
Białaszewo, Wąsosz i Grajewo
I. Linia Benedykta Jaskowskiego
II. Linia Antoniego Jaskowskiego
III. Linia Jana Jaskowskiego
IV. Linia Stanisława Jaskowskiego
I. LINIA BENEDYKTA JASKOWSKIEGO
W Białaszewie dwa razy na ślubnym kobiercu stawał Benedykt Jaskowski (1790-1856) urodzony w Goniądzu, s. Macieja i Anny z Łapińskich:
- w 1815 r. poślubił Mariannę z Popowskich ur. w 1794 r. w Kapicach c. Szymona i Franciszki z Zamirowskich. Osiedli w Kapicach, gdzie ur. się co najmniej 4-ro ich dzieci. Marianna żona Benedykta zm. w 1847 r. w Sojczynie Borowym.
- w 1848 r. poślubił Franciszkę z Rogińskich (1788-1758) ur. w Białogrądach, c. Kacpra i Katarzyny z Karpińskich, wdowę po Pawle Maciorowskim. Benedykt i Marianna zmarli w Białogrądach.
W związku Benedykta i Marianny Jaskowskich mógł urodzić się około 1816 r. Benedykt Jaskowski ożeniony z Klarą z Łapińskich. Klara mogła ur. się około 1800 r. w Osowcu w rodzinie Bartłomieja i Marianny z Ostapkowiczów i poślubić Benedykta jako wdowa po Andrzeju Jeglińskim ur. w 1793 r. w Osowcu w małżeństwie Marcina i Łucji z Niedźwieckich.
Od urodzonej w 1838 r. w Osowcu córki Benedykta i Klary Jaskowskich, Katarzyny poszła liczna rodzina Jaskowskich w parafii białaszewskiej:
II. LINIA ANTONIEGO JASKOWSKIEGO
Antoni Jaskowski (1738-1818) pozostawał w małżeństwie z Dorotą z Wasilewskich. Osiedli w Guzach par. Goniądz, gdzie ur. się co najmniej 7-ro ich dzieci. Najstarsze z nich, Mateusz (1786-1843)
- w 1808 r. poślubił w Goniądzu Katarzynę Majewską (1792-1851). Osiedli w Goniądzu gdzie ur. się co najmniej 5-ro ich dzieci. Syn Mateusza i Katarzyny z Majewskich, Antoni Jaskowski wżenił się do Klimaszewnicy par. Białaszewo:
W dniu 29.04.1846 r. Wielmożny Antoni Jaskowski (29) ur. w Goniądzu, a zamieszkały w Klimaszewnicy s. nieżyjącego Mateusza i żyjącej Katarzyny z Majewskich poślubił w Białaszewie Wielmożną Marcelę Zdrodowską (35) wdowę po Tomaszu, ur. w Rudzie, a zamieszkałą w Klimaszewnicy na części szlacheckiej dziedzicznie zamieszkałą, córkę nieżyjących Adama Formuza (1749 – 1844) i Rozalii z Zyskowskich.
Teść Antoniego Jaskowskiego, Adam Formuz był nadleśniczym w Leśnictwie Rajgród. Aktywnie uczestniczył w Powstaniu Listopadowym, współdziałając z oddziałem partyzanckim majora Antoniego Kajetana Puget – Puszeta (1782 – 1831). Zmarł 18.03.1844 roku w wieku 95 lat w Rudzie. Spoczywa na cmentarzu parafialnym w Białaszewie.
Najmłodsze z dzieci Antoniego Jaskowskiego i Doroty z Wasilewskich, Antoni (1802-1858) został księdzem. Święcenia kapłańskie przyjął 6.08.1826 r. Zmarł w 1858 r. w Augustowie jako proboszcz i dziekan augustowski. W księdze zgonów parafii augustowskiej zapisano:
Działo się w Augustowie dnia dwudziestego trzeciego stycznia/czwartego lutego tysiąc osiemset pięćdziesiątego ósmego roku o godzinie trzeciej z popołudnia. Stawili się Antoni Jaskowski Dziedzic Części Szlacheckiej, synowiec zmarłego z Klimaszewnicy lat czterdzieści dwa i Józef Ancewicz obywatel z Augustowa lat pięćdziesiąt trzy mający i oświadczyli, iż dnia wczorajszego o godzinie jedenastej w nocy umarł w Augustowie Xiądz Antoni Jaskowski Proboszcz Parafii Augustowskiej, syn niegdy Antoniego i Doroty z Wasilewskich małżonków Jaskowskich, lat pięćdziesiąt sześć mający. Po przekonaniu się naocznie o zejściu Xiędza Antoniego Jaskowskiego, akt ten stawającym przeczytany i przez Nas i stawających podpisany został.
Akt zgonu podpisali:
- Antoni Jaskowski, synowiec zmarłego z Klimaszewnicy.
- ks. Michał Pożarowski, siostrzeniec zmarłego.
Ks. Michał Pożarowski (1822-1881) w parafii augustowskiej pracował jako wikary, a po śmierci ks. Antoniego Jaskowskiego został proboszczem augustowskim, a następnie dziekanem dekanatu augustowskiego . Ks. Michał Pożarowski ur. się w Guzach par. augustowskiej jako syn Augustyna i Katarzyny z Jaskowskich. Ukończył 7 klas szkoły w Suwałkach. W dniu 8.10.1845 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w Tykocinie. Po 3 latach nauki został przeniesiony do Seminarium Duchownego w Sejnach. Święcenia kapłańskie przyjął z rąk bpa płockiego Franciszka Pawłowskiego 11.03.1849 r. w Pułtusku. Pracę duszpasterską rozpoczął w parafii Łożdzieje (obec. okręg Olita na Litwie).
Po wybuchu Powstania Styczniowego na Augustowszczyżnie Ks. Michał Pożarowski opowiedział się po stronie powstańców.
Fragmenty artykułu „Powstanie styczniowe na Augustowszczyźnie” w opracowaniu Jarosława Szlaszyńskiego:
Manifestacje patriotyczne wpłynęły na przebieg wyborów do rad powiatowych, przeprowadzonych w końcu września 1861 roku. Zaufaniem obdarzano ludzi popularnych, którzy dali świadectwo patriotyzmu podczas manifestacji. W okręgu augustowskim wybrano m.in., augustowskiego proboszcza ks. Michała Pożarowskiego.
Swoje dążenie do wolności mieszkańcy Augustowa wykazali podczas nabożeństwa 27 października 1861 roku. Pod wpływem wystąpień w innych miastach, przede wszystkim w pobliskich Suwałkach, 27 października po mszy świętej wtajemniczeni zaczęli śpiewać pieśń Boże coś Polskę. Dowodzący Kozakami pułkownik Mołczanow kazał otoczyć kościół i zamknąć w nim wiernych, którzy, widząc grozę sytuacji, zaintonowali Anioł Pański. Wówczas przybył ksiądz Michał Pożarowski, „lud stroskany w krzykach, płaczach i przestrachu uspokoił”, a następnie wydostawszy się na zewnątrz, „udał się do pułkownika przed frontem kościoła wraz z innymi oficerami stojącego i tam mu przełożywszy niewłaściwe postępowanie, wypuszczenia ludzi z kościoła się domagał”. Kozacy pod wpływem perswazji proboszcza zaczęli wypuszczać wiernych, aresztując jednak 7 osób, które żandarmeria „podejrzewała o organizację śpiewów zakazanych”…….Aresztowani zostali wypuszczeni na wolność dopiero 6 grudnia 1861 roku. W odpowiedzi na ten zbrojny gwałt ksiądz Pożarowski zamknął świątynię, lecz na polecenie biskupa ją otworzył z uwagi na zbliżające się świętoWszystkich Świętych i Dzień Zaduszny .
Ks. Michał Pożarowski zmarł 17 kwietnia 1881 roku w Augustowie. Akt zgonu podpisali:
- Antoni Jaskowski, 65 lat, z Klimaszewnicy, brat cioteczny zmarłego.
- Franciszek Dobecki, 52 lata, miejscowy organista.
Ks. Antoni Jaskowski i ks. Michał Pożarowski spoczywaja we wspólnym grobie na cmentarzu augustowskim.
W małżeństwie protoplasty tej linii genealogicznej Antoniego Jaskowskiego i Doroty z Wasilewskich pięcioro dzieci założyło rodziny:
III. LINIA JANA JASKOWSKIEGO
Jan Jaśkowski protoplasta rodu Jaśkowskich w parafiach Białaszewo i Grajewo urodził się około 1787 r. w Goniądzu. Rodzicami Jana byli Franciszek (s. Krzysztofa) i Agata Jaskowscy. Z zawodu był stolarzem. Rodzeństwo Jana, Katarzyna i Antoni pozakładało rodziny w par. Goniądz. Jan Jaśkowski dwa razy stawał w Białaszewie na ślubnym kobiercu:
- w 1813 r. poślubił Anielę Modzelewską (*1788Lipińskie+1827Klimaszewnica),
c. Jana i Katarzyny z Kulikowskich.
- w 1827 r. poślubił Annę Czaplicką (*1802Obrytki+1858Danówek)
c. Szymona i Małgorzaty z Mieczkowskich.
Jan Jaskowski zm. w 1843 r. w Białaszewie. W obu związkach Jana ur. się w Klimaszewnicy po 5-ro dzieci, z których rodziny założyły
- trzy córki Wiktoria, Zuzanna i Katarzyna i
- dwóch synów Marcin i Wojciech
4. Marcin Jaskowski
(*1813Klimaszewnica+1858Klimaszewnica) s. Jana, trzy razy stawał w Białaszewie na ślubnym kobiercu. Dzieci 5.
- w 1837 r. poślubił Franciszkę Chojnowską (*1813Łękowo +1847Klimaszewnica),
c. Andrzeja i Józefaty z Zyskowskich
- w 1847 r. poślubil Teklę Modzelewską (*1825Sienickie+1850Klimaszewnica)
c. Ksawerego i Anny z Kadłubowskich. Dzieci 1.
- w 1851 r. poślubił Katarzynę Zalewską (*1825 Słucz+ ?)
c. Jana i Heleny z Prusińskich. Dzieci 4.
Z córek Marcina, Anna Jaskowska (*1854Klimaszewnica+1938Grajewo)
- w1878 r. poślubiła w Białaszewie Jana Szelążka (*1856Grajewo+1913Grajewo),
s. Jakuba i Rozalii ze Skarżyńskich. Dzieci 3.
Linię męską rodziny po Marcinie podtrzymało czterech synów:
Ludwik, Adam, Stanisław i Józef
4.1 Ludwik Jaskowski
(*1837Klimaszewnica+1899Klimaszewnica)
- w 1863 r. poślubił w Białaszewie Franciszkę Ruszczyk (1842- ?) ur. w Sojczynku,
c. Jana i Klary z Galińskich. W ich małżeństwie ur. się w Klimaszewnicy co najmniej 6-ro dzieci, z których rodziny założyło (patrz tabela niżej):
4.2 Adam Jaskowski
(*1846 Klimaszewnica+1918 Bogusze) dwa razy stawał na ślubnym kobiercu:
- ~ 1880 r. poślubił Klementynę Pukas (*1850-1907Bogusze), c. Rudolfa i Cecylii z Krasków. Dzieci 3.
- w 1907 r. poślubił w Grajewie Katarzynę Lepak (1869- ?) ur. w Boguszach, c. Jana i Rozalii z Karpińskich. Dzieci 1.
4.3 Stanisław Jaskowski
(*1856 Klimaszewnica+1925 Klimaszewnica)
- w 1880 r. poślubił w Białaszewie Mariannę Tyszkiewicz (1863-1933Klimaszewnica),
c. Józefa i Marianny z Pasiewiczów. W małżeństwie Stanisława i Marianny Jaskowskich ur. się w
Klimaszewnicy 11-ro dzieci, z których 5-ro założyło rodziny:
4.4 Józef Jaskowski
(*1857 Klimaszewnica)
- w 1886 r. poślubił w Radziłowie Balbinę Karwowską (*1860 Święcienin +1928 Klimaszewnica),
c. Benedykta i Marianny z Borawskich. Dzieci 5.
4.4.1 Marcin Jaskowski
(*1887 Klimaszewnica+1966 Białaszewo)
- w 1918 r. poślubił w Bialaszewie Stanisławę Bylica (1900- ?) Dzieci 4.
5. Wojciech Jaskowski
(*1834Klimaszewnica+1920Danówek) s. Jana,
dwa razy stawał na ślubnym kobiercu:
- w 1853 r. poślubił w Białaszewie Antoninę Gosiewską (*1835Brzozowo+1863Danówek)
c. Józefa i Rozalii z Gawęckich. Dzieci 3.
- w 1866 r. poślubił w Rajgrodzie Ewę Szulc (*1849Ciszewo+1918Danówek),
c. Karola i Katarzyny Lubieńskich. Dzieci 8.
Czterech synów Wojciecha założyło rodziny:
Konstanty, Aleksander, Franciszek i Kazimierz
IV. LINIA STANISŁAWA JASKOWSKIEGO
Stanisław Jaskowski (1776 – 1822), protoplasta linii Jaśkowskich w parafii białaszewskiej i wąsowskiej urodził się w Goniądzu. Na podstawie dostępnych ksiąg metrykalnych parafii goniądzkiej (1808 – 1864) nie udało się ustalić imion i danych metrykalnych przodków Stanisława. W 2-ej połowie XVIII w. kiedy przyszedł na świat, w Goniądzu rodziły się dzieci w co najmniej 10 rodzinach o nazwisku Jaskowski. Były to rodziny :
Jakuba s. Jana, Franciszka s. Krzysztofa, Ignacego s. Stanisława, Walentego i Heronima obaj s. Macieja,
Macieja, Macieja, Wojciecha, Antoniego i Daniela.
Stanisław Jaskowski jako młodzieniec zamieszkał w Osowcu. W dniu 14.02.1802 r. w wieku 26 lat poślubił w Białaszewie 20 – letnią pannę Barbarę Tyszkiewicz ur. w Kapicach par. Białaszewo, c. Idziego po Franciszku i Ewy po Marcinie z Wyłudów. Barbara miała 6 – ro rodzeństwa. Rodziny Tyszkiewiczów i Wyłudów od pokoleń mieszkały w Kapicach.
Pierwsze dziecko Stanisława i Barbary o imieniu Małgorzata urodziło się w Osowcu (*1803), drugie Kazimierz w Goniądzu (*1805), a kolejne Jakub (*1807) i Piotr (*1809) w Kapicach, Józef w Wąsoszu (*1815), Tomasz w Białaszewie (*1819), Rozalia (*1821) w Łojkach. W akcie chrztu Małgorzaty (*1803) odnotowano, że ojciec obecnie mieszka w Wąsoszu, co by wskazywało, że zaraz po ślubie Stanisław zamierzał urządzić się w Wąsoszu. Urodziny kolejnego dziecka Kazimierza (*1805) w Goniądzu świadczą o zmianie planów miejsca zamieszkania na miasto rodzinne Stanisława, co również nie wypala i następuje powrót do miejsca urodzenia żony (Kapice), Następnie znowu Wąsosz, Białaszewo i ostatecznie Łojki. Była więc to rodzina poszukująca ciągle miejsca na ziemi.
Stanisław jak i jego synowie, Kazimierz i Jakub byli kowalami. Zawód Stanisława odnotowano w akcie chrztu syna Józefa (*1815) w księdze chrztów parafii wąsoskiej. Z analizy ksiąg metrykalnych wynika, że po 1819 r. Stanisław z rodziną zamieszkał pokomornie we wsi Łojki i zajmował się kowalstwem. Do chwili zgonu (1822 r.) pracował w kuźni wspólnie z synami Kazimierzem i Jakubem przysposabiając ich do zawodu kowala. W 1831 r. Jakub zawarł związek małżeński i zajął się kowalstwem w Białaszewie, a Kazimierz jako starszy syn pozostał w Łojkach, przynajmniej do 1845 r. Ostatnie lata życia Kazimierz spędził w Sulewie Kownatach par. Wąsosz.
W księdze chrztów parafii wąsoskiej zapisano w akcie chrztu syna Józefa (* 1815), że „dziecko urodziło się w domu jego pod numerem 75”, co może sugerować, że Stanisław i Barbara Jaskowscy mogli posiadać swój dom w Wąsoszu.
Stanisława odnotowano dwukrotnie w księdze chrztów parafii wąsoskiej (1813 r. 1816 r.) jako świadka chrztów, co świadczy o tym, że Stanisław i Barbara Jaskowscy mieszkali w Wąsoszu co najmniej 3 lata, a jeżeli osiedlili się tu po urodzeniu s. Piotra (* 1809 Kapice) i wybyli przed urodzeniem s. Tomasza (*1819 Białaszewo) to mieszkali około 10 lat. W wieku 46 lat Stanisław Jaskowski zmarł w 1822 r. w Łojkach. Wdowa Barbara Jaśkowska (43) w dniu 5.02.1826 r. w Białaszewie wyszła powtórnie za mąż za wdowca włościanina Pawła Łukaszewicza (48) zamieszkałego w Osowcu. W dostępnych księgach metrykalnych nie odnotowano ich potomków. Dzieci z pierwszych małżeństw Barbary i Pawła,
Rozalia Jaskowska i Franciszek Łukaszewicz zawarli w dniu 4.02.1844 r. w Białaszewie związek małżeński i doczekali się potomstwa: Teofila (*1848 - +), Jan (*1853+1854), Józef (*1855+1855), Franciszek (*1857+1859), Antonina (* - +), oraz wnuków po Teofili (po mężu Kochanowska, Ksepka) i Antoninie (po mężu Jeglińska).
Barbara Jaśkowska Łukasiewicz z Tyszkiewiczów po owdowieniu ostatnie lata życia spędziła przy swojej najmłodszej córce Rozalii Łukaszewicz w Osowcu, umierając w wieku 70 lat w dniu 1.01.1853 r. Pierwszego męża Stanisława Jaśkowskiego przeżyła o 31 lat.
W małżeństwie Stanisława i Barbary Jaskowskich ur. się 8-ro dzieci, z których 5-ro założyło rodziny:
IV-1 POTOMSTWO KAZIMIERZA JAŚKOWSKIEGO
Kazimierz Jaśkowski (1805-1854) ur. w Goniądzu, s. Stanisława i Barbary z Tyszkiewiczów, jako kawaler zamieszkał w Łojkach.
W 1824 r. poślubił pannę Katarzynę Popowską (1797-1884) ur. w Kapicach, c. Augustyna i Magdaleny z Kutyłowskich. Zamieszkali w Łojkach, gdzie Kazimierz zajmował się kowalstwem. Tu urodziło się ich 8-ro dzieci.
- w 1845 r. ich córka Franciszka, panna mieszkająca przy rodzicach w Łojkach poślubiła kawalera Stanisława Markowskiego ze Smolnik k. Żeber par. wąsoskiej. Doczekali się 12 – ro dzieci i wielu wnuków w rodzinach spowinowaconych: Stępińskich z Żeber, Mikulskich z Osowca, Kruszyńskich z Żeber, Pachuckich z Białaszewa, Brzuchalskich z Kędziorowa, Węcków z Żeber i innych.
Kazimierz Jaśkowski zmarł w 1854 r. w Sulewie Prusach par. wąsoskiej, gdzie przez kilka lat zajmował się kowalstwem. Po jego śmierci żona Katarzyna z dziećmi przeprowadziła się do Osowca, gdzie jej syn Mateusz był szynkarzem.
Mateusz Jaśkowski dwa razy stanął na ślubnym kobiercu: w 1858 r. z wdową po Antonim Płońskim Anną z Adasiewiczów, a w 1869 r. z Marianną z Siemionków . Syn Mateusza i Anny Jaśkowskich, Bronisław pozostawał w związki małżeńskim z Anną z Waszkiewiczów. W 1897 r. ur. się im syn Bolesław. Brak więcej danych co do rozwoju linii męskiej Mateusza.
Dwie siostry Mateusza mieszkające przed ślubem z matką w Osowcu poślubiły synów gospodarzy z Osowca:
- Marianna w 1858 r. Piotra Mikulskiego
- Anna w 1860 r. Andrzeja Adasiewicza
Było jeszcze dwóch synów Kazimierza: Jan (*1824) i Franciszek (*1837) i córka Teofila (*1840), których losy są nieznane.
IV-2 POTOMSTWO TOMASZA JAŚKOWSKIEGO
Tomasz Jaśkowski (1816-1977) s. Stanisława i Barbary, poślubił w Białaszewie w 1864 r. Feliksę Ruszczyk (1837-1882), ur. w Wólce Brzozowej par. Białaszewo, c. Jana i Urszuli z Pachuckich. Osiedli w Wólce Brzozowej, gdzie ur. się co najmniej 4-ro ich dzieci:
Józefa (1867- ?), Aleksander (1870- ?), Wiktoria (1873-1874), Wiktoria (1875- ?)
Tomasz i Feliksa Jaśkowscy zmarli w Wólce Brzozowej.
Z dzieci Tomasza i Feliksy Jaśkowskich rodziny założyły:
- Józefa w 1887 r. poślubiła w Białaszewie wdowca po Juliannie z Sokolowskich, Wiktora Pachuckiego (* 1837), s. Tomasza i Marianny z Łajewskich. Osiedli w Kapicach gdzie ur. się co najmniej 4-ro ich dzieci.
- Wiktoria w 1894 r. poślubiła w Białaszewie Konstantego Ciurzyckiego (*1866) ur. w Białogrądach s. Józefa i Agnieszki ze Szprągowskich. Osiedli w Białogrądach, gdzie ur. się co najmniej 3-je ich dzieci.
IV-3 POTOMSTWO JAKUBA JASKOWSKIEGO
Jakub Jaskowski (*1807) S. Stanisława i Barbary urodził się w Kapicach par. Białaszewo. Jako dorastający chłopiec terminował w kuźni ojca Stanisława we wsi Łojki, a po jego śmierci (+ 1822 r.) wspólnie z bratem Kazimierzem doskonalili się w dalszym ciągu w tym zawodzie. Kazimierz w 1824 r. zawarł związek małżeński i jako starszy z synów przejął kuźnię w Łojkach, a Jakub do 1831 r. pracował u brata, kiedy to ożenił się z panną Karoliną z Cwalinów ur. w Baranach koło Szczuczyna, ale mieszkającą w Kędziorowie przy matce Mariannie z Monetów wdowej po Andrzeju Cwalinie. Zamieszkali w Białaszewie, gdzie Jakub zajmował się kowalstwem. Dzieci Jakuba i Karoliny Jaśkowskich: Marianna, Franciszka, Konstanty i Ludwika rodzą się w Białaszewie, ale Ludwika (1839 – 1841) zmarła w Kędziorowie, co oznacza, że Jakub z rodziną około 1840 r. przeprowadził się z Białaszewa do Kędziorowa. W Kędziorowie urodził się Franciszek (* 1842 - w akcie chrztu wpisano zajęcie ojca szynkarz) i Petronella (1844 – 1845), która po roku umiera. Tak więc Jakub po przeprowadzce do Kędziorowa porzucił na kilka lat kowalstwo na rzecz szynkarstwa. Po śmierci córki Petroneli (+1845) rodzice Jakub z Karoliną Jaśkowscy przeprowadzają się do Wąsosza. W 1950 r. zmarła w Wąsoszu żona Karolina (w akcie zgonu wpisano zawód męża kowal), a Jakub pozostaje z dwójką dzieci: Franciszką (17 lat) i Franciszkiem (8 lat).
Po ośmiu latach od śmierci żony Karoliny z Cwalinów, kiedy s. Franciszek miał już 16 lat, a córka Franciszka od 3 – ch lat była zamężna z Mateuszem Mieńkowskim, Jakub Jaśkowski poślubił w 1858 r. w Wąsoszu rówieśnicę swojej córki Franciszki, o około 20 lat od siebie młodszą pannę Apolonię Karaś córkę Michała i Marianny z Ziółkowskich, ur. w Białaszewie, a zamieszkałą przy rodzicach włościanach wyrobnikach w Wąsoszu.
Franciszek Jaśkowski s. Jakuba
Franciszek Jaskowski ur. w Kędziorowie, s. Jakuba i Karoliny z Cwalinów, po 1845 r. przeniósł się z rodzicami do Wąsosza.
- W 1865 r. poślubił w Wąsoszu pannę Michalinę Wiktorowicz ur. w Skajach koło Szczuczyna, a zamieszkałą w Wąsoszu przy rodzicach. Rodzice Michaliny Jan i Rozalia z Sawickich mieszczanie włościanie osiedlili się w Wąsoszu około 1848 r., a więc w podobnym okresie jak rodzice Franciszka. Ich kolejne dzieci Ignacy Wiktorowicz (* 1848), Anna Wiktorowicz (*1852), Apolinary Wiktorowicz (* 1855) urodziły się w Wąsoszu.
W związku mieszczanina włościanina Franciszka i Michaliny urodziło się 9 – ro dzieci, z których pięcioro zmarło przedwcześnie, troje pozostało bezżenne, a tylko Jan założył rodzinę poślubiają w 1890 r. Michalinę Duzik.
W akcie zgonu Aleksandry (1876 - 1877) c. Franciszka zapisano, że urodziła się i zm. na Szwelczynie, co by wskazywało, że początkowo Franciszek Jaśkowski z rodziną mieszkał na Szwelczynie. W akcie chrztu Barbary Jaskowskiej (* 1884 r.) kolejnej córki Franciszka wpisano, że ojciec dziecka - włościanin rzeźnik. Franciszek Jaśkowski zm. w 1907 r. w Wąsoszu przeżywszy swoją żonę Michalinę o 18 lat. Prawdopodobnie w tym okresie był przy boku syna Jana. Dzieci Franciszka i Michaliny Jaśkowskich:
Jan (1866-1935), Marianna (1868-1921), Józefa (1870-1943), Rozalia (1873-1877), Aleksandra (1876-1877),
Anna (1878-1879), Wojciech (1880-1901), Barbara 1884-1900), Paulina (1886-1888).
Jan Jaśkowski,
s. Franciszka i Michaliny z Wiktorowiczów, ur. w Wąsoszu
i Michalina Duzik,
c. Antoniego i Ewy ze Skrzeczkowskich, ur. w Wąsoszu
w dniu 10.11.1890 r. w Wąsoszu zawarli związek małżeński
Rodzina Duzików zamieszkałych w Wąsoszu należała do mieszczan uprawiających rzemiosło. W dniu ślubu matka Jana od roku nie żyła. Ojciec Franciszek zajmował się rzeźnictwem. Prawdopodobnie do ślubu Jana, Jaskowscy mieszkali na Szwelczynie, kiedy to kupili część budynków po karczmie przy Rynku w Wąsoszu. W drugiej połowie budynku założyli sklep ogólnospożywczy z wyszynkiem. Dodatkowym źródłem utrzymania rodziny były dochody ze sprzedaży ryb wyławianych w rzece Wissie.
Po 1910 r. Jan Jaśkowski w miejscu gdzie mogła stać wozownia (jeden z budynków karczmy) zbudował murowany budynek mieszkalny w którym po założeniu własnych rodzin zamieszkali jego dwaj synowie: Hilary (ślub 08.01.1928 r.) i Wacław (ślub 23.06.1931 r.). W budynku rodziców zamieszkał z rodziną s. Aleksander (ślub 03.08.1931r.), s. Józef z rodziną (ślub 18.11.1930 r.). Dodajmy, że w tym krótkim okresie odbył się jeszcze ślub Janiny (25.11.31 r.). W dniu 12.02.1935 r. Jan Jaskowski wydał za mąż córkę Reginę, a 12 dni później zmarł, przeżywszy 69 lat. Był ojcem 14 – rga dzieci, z których 5 –ro zmarło przedwcześnie, syn i córka (Czesław i Leontyna) zmarły w stanie wolnym, a 7 – ro ( 4 synów i 3 córki) założyło własne rodziny.
Obok:
wykonane w latach 60-tych XX w. zdjęcie budynków po karczmie i rekonstrucja karczmy.
Po odzyskaniu przez Polskę Niepodległości (1918) Jan Jaśkowski wszedł w posiadanie średniej wielkości gospodarstwa rolnego (~ 20 ha). Po II – ej wojnie światowej wszystkie budynki po karczmie były w posiadaniu rodziny Jaśkowskich.
Dzieci Jana które zmarły w dzieciństwie, lub nie założyły rodziny:
Ludwik (1891-1893), Bronisław (1892-1893), Wincenty (1897-1899), Stanisław (1899-1901),
Czesław (1900-1946), Antoni (1905-1907), Leontyna (1916-1982)
Wojciech Jaśkowski s. Jakuba
Wojciech Jaśkowski s. Jakuba i Pauliny z Rogowskich, ur. w Wąsoszu pracując w Modzelach poznał i poślubił w Wąsoszu
- w dniu 6.02.1893 r. Paulinę Rogowską ur. w Modzelach (*19.09.1870), córkę osadnika z Prus Wschodnich Michała Rogowskiego i Marianny z Zamojskich ur. w Kurkach w par. Grajewo.
Wojciech i Paulina Jaśkowscy dali początek licznym rodzinom Jaśkowskich i z nimi spowinowaconych osiadłych w:
- Modzelach (Franciszek)
- Łempicach (Tadeusz, Józef)
- Możdżeniach (Jan)
Z 8-ga dzieci urodzonych w Modzelach, w małżeństwie Wojciecha i Pauliny Jaśkowskich dwoje zmarło w niemowlęctwie, co do losu jednego b.d. (Stanisław*1907- ?), a 5-ro założyło rodziny:
P.S.
FORMA NAZWISKA
Rodzina Jaskowskich mających swe korzenie nad Biebrzą posługuje się trzema formami nazwiska:
Jaskowski, Jaśkowski i Jaszkowski
Pierwotną formą było nazwisko Jaskowski i do dnia dzisiejszego posługują się nim Jaskowscy w gminie Mońki. W parafiach Białaszewo i Grajewo spotyka się nazwisko Jaśkowski, a w parafii Wąsosz Jaśkowski i Jaszkowski. Ta ostatnia forma pojawiła się w księgach metrykalnych wąsoskich przy wpisach w języku rosyjskim. W niektórych wpisach ojciec nazywa się Jaśkowski, a syn Jaszkowski.
Przytoczone trzy formy nazwiska można spotkać i w innych rejonach naszego kraju. Na listach nazwisk herbowych w Herbarzach Polskich, heraldycy przypisują im różne herby:
Jaskowski - herb Jasieńczyk i herb Leszczyc
Jaśkowski - herb Jasieńczyk
Jaszkowski - herb Kościesza
Jaskowscy (Jaśkowscy, Jaszkowscy)
zamieszkali w Polsce wg mapy nazwisk portalu Moikrewni.pl na dzień 7.01.2018:
Jaskowski (a):
W Polsce żyje 407 osób o nazwisku Jaskowski - zamieszkują oni w 74 różnych powiatach i miastach, oraz 465 osób o nazwisku Jaskowska - zamieszkują oni w 89 różnych powiatach i miastach.
Jaśkowski (a):
W Polsce żyje 897 osób o nazwisku Jaśkowski - zamieszkują oni w 138 różnych powiatach i miastach, oraz 851 osób o nazwisku Jaśkowska - zamieszkują oni w 141 różnych powiatach i miastach
Jaszkowski (a):
W Polsce żyje 247 osób o nazwisku Jaszkowski - zamieszkują oni w 42 różnych powiatach i miastach, oraz 254 osoby o nazwisku Jaszkowska - zamieszkują oni w 49 różnych powiatach i miastach.
EMIGRACJA ZAROBKOWA
Jaskowscy z nad Biebrzy w emigracji zarobkowej do USA na pocz. XX w.
(sporządzono na podstawie list pasażerskich)
W dniu 12.03.1903 r. przybył do New Yorku na pokładzie statku Konstanty Jaśkowski (22) ur. 1881 r. w Klimaszewnicy. Zamieszkał w Broklyn.
W dniu 19.06.1904 r. przybył z Hamburga do New Yorku na pokładzie statku Blucher Jan Jaśkowski (23 lata) ur. w 1881 r. w Danówku. Zaproszenie otrzymał od brata Józefa Jaśkowskiego mieszkającego w m. Wilkes Barre (hr. Luzerne) w stanie Pennsylvania.
W dniu 25 kwietnia 1905 r. przybył na pokładzie statku Statendam z Rotterdamu do New Yorku kawaler Jan Jaśkowski (31 lat) ur. 1874 r z Łomży. Zaproszenie otrzymał od brata Wiktora Jaśkowskiego mieszkającego w Nowym Yorku.
W 16.07.1907 r. przybyła na pokładzie statku do New Yorku panna Zofia Jaskowska (18) ur. 1889 r. na zaproszenie siostry M. Surnarskiej mieszkającej w New Hude Park NY. W Jaskach pozostała S. (Sabina ?) Jaskowska.
W dniu 17.08.1907 r. przybył na pokładzie statku Bośnia z Hamburga do NY Władysław Jaśkowski (19) zam. w Klimaszewnicy, gdzie pozostał ojciec Stanisław Jaśkowski. Zaproszenie otrzymał od brata Konstantego Jaśkowskiego.
W dniu 11.04.1910 r. przybył z Rosji Adam Jaskowski (24) ur. 1886 r. Pozostała żona Aniela Jaskowska.
W 1911 r. przybył na pokładzie statku Antoni Jaskowski (21) s. Jakuba. ur. 1890 r. w Guzach (Goniądz).
W dniu 16.01.1912 r. przybył na pokładzie statku George Washington z Bremen do New Yorku Jaśkowski Aleksander z Osowca (28 lat) ur. 1884 r. W Osowcu pozostała żona Marianna Jaśkowska. Zaproszenie otrzymał od szwagra Jana Zyskowskiego mieszkającego w m. South Amboy (hr. Middlesex) stanu New Jersey.
W dniu 7.06.1912 r. przybył z Hamburga do New Yorku Zygmunt Jaskowski (18) ur. 1894 r. zam. w Jaskach (Russia), gdzie pozostał Jan Jaskowski, Zaproszenie otrzymał od szwagra Adama Budzińskiego.
W dniu 13.05.1913 r. przybył na pokładzie statku Rugia z Hamburga do New Yorku Julian Jaskowski (22) ur. 1891 zam. w Goniądzu, gdzie pozostał ojciec Adam Jaskowski. Zaproszenie otrzymał od stryja Jana Jaskowskiego mieszkającego w Broklyn NY Strone Ave 324.
W dniu 2.06.1913 r. przybył na pokładzie statku z Bremen do New Yorku Aleksander Jaskowski (26) ur. 1887 r. w Białosukni, gdzie pozostała żona Bronisława Jaskowska. Zaproszenie otrzymał od brata Antoniego Jaskowskiego.
W dniu 16.06. 1913 r. przybył na pokładzie statku Erlangen z Bremen do New Yorku Konstanty Jaśkowski (32 lata) ur. 1881 r. w Klimaszewnicy, gdzie pozostała żona Michalina Jaśkowska. Zaproszenie otrzymał od brata Władysława Jaśkowskiego mieszkającego w m. Passaic NJ .
W dniu 7.08.1913 r. przybyli na pokładzie statku Konigin Luise z Bremen do New Yorku Adela Jaskowska (23), Władysława Jaskowska (3), Antoni Jaskowski (17) zam. w Goniądzu (Grodno), gdzie pozostał Adam Jaskowski. Zaproszenie otrzymali od Juliana Jaśkowskiego mieszkającego w Broklyn NY Strone Ave 324.
Uwaga: Adam był ojcem Antoniego, teściem Adeli i dziadkiem Władysławy, która była córką Adeli. Zapraszający Julian był synem Adama.
W dniu 22.10.1913 r. przybył na pokładzie statku Friedrich der Grosse z Bremen do New Yorku wdowiec Adam Jaśkowski (45 lat) ur. 1868 r. z Guzy (Grodno), gdzie pozostał kuzyn Julian Jaskowski. Zaproszenie otrzymał od brata Juliana Jaśkowskiego mieszkającego w Broklyn NY Strone Ave 310.
W dniu 18.05.1914 r. przybyła na pokładzie statku z portu Rotterdam do New Yorku Józefa Jaśkowska (18) ur. 1896 r. w Rudzie (Łomża), gdzie pozostał ojciec Aleksander Jaśkowski. Zaproszenie otrzymała od wuja Jan (Machiny, Nieszały, Mieszały, Nieradko ?) zam. Broklyn.
Uwaga: Józefa była najstarszą córką Aleksandra i Józefy z Trojanowskich zam. w Rudzie par. Białaszewo.
W dniu 28.06.1920 r. po pobycie w Goniądzu, odpłynął z portu Gdańsk na pokładzie statku Merkury kawaler Antoni Jaskowski (23) ur. w 1897 r., a zamieszkały w Broklyn NY Strone Ave 352.
W dniu 28.06.1920 r. po pobycie w Goniądzu, odpłynął z portu Gdańsk na pokładzie statku Merkury Julian Jaskowski (27) ur. w 1893 r., a zamieszkały w Broklyn NY
W dniu 10.05.1924 r. przybył z Le Havre do New Yorku Zygmunt Jaskowski (28) ur. w 1896 r. w Jaskach , gdzie pozostała matka Urszula Jaskowska. Zaproszenie otrzymał od szwagra Kowalskiego mieszkającego w Broklyn NY Georgia Ave 190.
Uwaga: ojcem Zygmunta był Jan Jaskowski, a szwagier Kowalski miał na imię Albert.
W dniu 24.10.1924 r. przybyła na pokładzie statku France z Le Havre do New Yorku panna Leonora Jaśkowska (20) ur. 1904 r. Zaproszenie otrzymała od stryja Jana Jaśkowskiego mieszkającego w Broklyn NY Strone Ave 324.
