HISTORIA

RODU RUTKOWSKICH

 

Rutkowscy pieczętowali się herbami Bończa, Gozdawa i Pobóg. Gniazdem rodowym Rutkowskich h. Bończa osiadłych w północnym Mazowszu była wieś Rutki w par. Ciechanów, która w wyniku działów rodzinnych została podzielona na kilka wsi mających nazwę dwuczłonową:
 

Rutki Lenki, Rutki Głowice, Rutki Marszewice, Rutki Borki, Rutki Szczepanki, Rutki Begny, Rutki Borzymy, Rutki Krupy.

Z Mazowsza niektórzy z Rutkowskich h. Bończa przenieśli się na Podlasie (wsie Rutkowskie Duże i Rutkowskie Małe w par. Goniądz) i na Litwę. W aktach wąsoskich odnotowano jako protoplastów tego nazwiska i herbu Świętosława i Bronisława, którzy w 1418 r. dostali za zasługi od ks. mazowieckiego Janusza I grunt zw. Korowistok. Ich potomków odnotowano w aktach zambrowskich i łomżyńskich:
 

Idzi 1424 r. Wojdo 1460 r., Paweł 1485 r., Andrzej i Bronisz 1501 r.

Wielu Rutkowskich h. Bończa z czasem przeszło do herbu Pobóg.

W ziemi wiskiej założono kilka wsi o nazwie Rutki:
 

Rutki par. Wizna,

Rutki par. Rutki Kossaki

Rutki par. Bargłów Kościelny

 

W księgach chrztów parafii Wąsosz, Rutkowskich odnotowano już na początku XVIII w.:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Wg. „Regestru diecezjów” Franciszka Czajkowskiego

Rutkowscy w 1783 r. posiadali grunta w następujących wsiach parafii Wąsosz:

​

Bagienice 3/21, Grędy 5/20, Pasichy 2/3,

 

gdzie 1-sza cyfra oznacza ilość działów należąca do Rutkowskich, a druga całkowitą liczbę działów w danej wsi.

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

​

S. Uruski podaje w herbarzu dwie linie Rutkowskich h. Pobóg.

 

Protoplastą jednej z nich jest Jakub Mora z Korytkowa, dziedzic wsi Rutki, który w 1471 r. przekazał dobra Rutki swojemu wnukowi Mikołajowi. Jego potomek Szymon nosił już nazwisko Rutkowski, a jego synowie Rajmund - dziedzic wsi Kurowo-Awysty w pow. augustowskim i Antoni wylegitymowali się 1837 r. w Królestwie.

Protoplastami drugiej linii byli, Ambroży, Wojciech i Jan Goszczyńscy s. Jana i Anny z Ryczyckich, którzy za sprzedany majątek Goszczyn na Mazowszu, nabyli w 1526 r. majątek Rutkowice w Prusach i przyjęli nazwisko Rutkowski.

 

Kolejni potomkowie Ambrożego s. Jana:

​

Jan > Melchior > Jakub > Kazimierz > Paweł > Maciej > Adam (dr. medycyny), Piotr (oficer wojsk polskich), Franciszek.

 

Wojciech s. Jana współwłaściciel dóbr Rutkowice miał synów Olbrachta i Andrzeja.

 

Olbracht, s. Wojciecha, dziedzic Rutkowic, z żony Jaromierskiej pozostawił syna Marcina, tego syn Walenty miał syna Kazimierza, wojskiego, następnie sędziego ziemskiego dobrzyńskiego 1743 r., żonatego z Ludwiką z Kępskich, c. Adama i Kunegundy z Mostowskich.

​

Kazimierz Rutkowski h. Pobóg, kasztelan dobrzyński w 1695 r. nabył majątek Szpetal Górny (obecnie pow. włocławski) w ziemi dobrzyńskiej, którego spadkobiercą został syn Kazimierza, 

Józef Leon (+1774 r.), wojski, sędzia ziemski dobrzyński, komisarz graniczny, poseł, był dwukrotnie żonaty:

​

1) z Heleną z Mieszkowskich, c. Krzysztofa i Kunegundy z Bułakowskich

2) z Faustyną z Zielińskich (+1823 r.), c. Szymona i Józefaty z Podoskicch. Ślub 1764 r. w Woli Trutowskiej.

W małżeństwie Józefa Leona i Faustyny Rutkowskich ur. się co najmniej 4-ro dzieci:

 

- Szymon (1768-1807) w małżeństwie z Marianną Mierosławską

- Jan (1770-1812) w małżeństwie z Józefą Kretkowską

- Konstancja (1772-1850) w 1809 r. poślubiła w Warszawie Wojciecha Odrowąża Strasza, s. Feliksa i Antonili z 

                       Kromowskich.

- Marcian (1773-1827), dwa razy stawał na ślubnym kobiercu:

- w 1793 r. poślubił Józefę z Bromirskich (+1802 r.). Dzieci: Roman, Stanisław, Aniela

- w 1807 r. poślubił Mariannę z Nosarzewskich, c. Jana i Teodozji z Ulatowskich. Dzieci: Pelagia, Paweł, Marianna, Ignacy, Izabella, Marian, Paulina, Zofia.

Marcian (1773-1827), odziedziczył Szpetal Górny, Szpetal Dolny, Kulin, Szuszyce, Skórzno, Krojczyn. Sekretarz Rady Nieustającej 1787 r., prezes rady woj. płockiego. Z dzieci Marciana:

​

   -  Roman (+1831) – kapitan wojsk polskich

   -  Paweł (*1784) - major wojsk polskich

   -  Ignacy pozostawał w małżeństwie z Zofią z Trębickich. W 1850 r. został właścicielem dóbr Szpetal Górny i Dolny.

      W małżeństwie Ignacego i Zofii ur. się co najmniej dwóch synów:

​

   Ignacy i Artur Władysław Faustyn Edward (*1836 – Warszawa; księga chrztów par. Łomna, mazowieckie).

 

Artur w 1869 r. zostal dziedzicem dóbr Szpetal. W nieokreślonym czasie poślubił Urszulę Tallen-Wilczewską ur. ok. 1841 r. w Święńcu na Pomorzu, c. Tadeusza i Józefy z Sumińskich. W ich małżeństwie ur. się w 1861 r. syn Zdzisław. Artur (+1914 r.) i Urszula (+1922 r.) zmarli w Warszawie; Urszula dożywając przy córce.

Kolejnym spadkobiercą dóbr Szpetal został syn Artura, Artur Franciszek Zdzisław Rutkowski (*1861). Syn Artura Franciszka Zdzisława i Haliny z Ostrowskich, Jerzy Artur Rutkowski w 1942 r. zawarł w Warszawie związek małżeński (1955 rozwód) z Haliną Janiną Kowalską c. Leona Bolesława i Marii z Karlińskich.

Majątek Szpetal pozostawał w posiadaniu rodziny Rutkowskich do wybuchu II-ej WŚ.

 

 Rutkowscy z Tallen-Wilczewskimi byli jeszcze spokrewnieni poprzez małżeństwo Wandy Rutkowskiej i Leonarda Tallen-Wilczewskiego (1857-1933), adwokata, ur. w majątku Jastrzębie pow. lipnowskiego syn Franciszka i Władysławy Niepomuceny z Romockich. Leonard Tallen-Wilczewski, zmarł w Warszawie, pozostawiając żonę Wandę z Rutkowskich. Teściowa Wandy, Władysława Marianna Niepomucena z Romockich Tallen-Wilczewska, wdowa obywatelka ziemska lat 89 ur. we wsi Obrowie pow. Lipnowskiego, c. Hieronima i Apolonii z Dziewanowskich zmarła w Warszawie w 1918 r.

Syn Leonarda Tallen-Wilczewskiego i Wandy z Rutkowskich, Aleksander Franciszek Artur Marian Tallen - Wilczewski (37) adwokat ur. w Jastrzębiu par. Lipno ziemi płockiej w 1922 r. poślubił w Warszawie Wandę Józefę Robowską (26) ur. w Łodzi, c. Andrzeja Jacentego i Lucyny z Pawłowskich. Świadkiem na ślubie był Olgierd Tallen-Wilczewski, inżynier.

Olgierd Stanisław Wilczewski (52) inż. chemikiem, ur. w Kaliszu, s. Waleriana Mikołaja i Marii z Halaczkiewiczów

w 1932 r. poślubił w Warszawie Adelę Piędzicką (37), urzędniczkę, ur. w Warszawie, c. Władysława i Marii z Załuskowskich. Świadkiem na ślubie był Aleksander Tallen Wiczewski, adwokat.

 

Synen posła chełmińskiego Józefa Leona Rutkowskiego i Faustyny z Zielińskich (wspomnianych wyżej), jak podaje S. Uruski mógł być Paweł Rutkowski, którego syn Felicjan poślubił Franciszkę z Wojsławów. Urodzony w ich małżeństwie  syn Jan dziedzic wsi Pasichy wylegitymował się w Królestwie w 1850 r.

Wg ksiąg metrykalnych parafii Wąsosz Paweł Rutkowski zm. w 1775 r. w Pasichach w wieku 70 lat. Ponieważ dzieci Józefa Leona Rutkowskiego i Faustyny z Zielińskich rodziły się w latach 1768-1773, wąpliwe aby Paweł był ich synem.

 

​

Przykłady linii genealogicznych

rodu Rutkowskich

​

​

 A. LINIA PAWŁA RUTKOWSKIEGO

 

Wspomniany w herbarzu S. Uruskiego Paweł Rutkowski (1705-1775) jako s. posła chełmińskiego Józefa Leona (co jest wątpliwe), przed 1742 r. poślubił Katarzynę z Kownackich (1719-1799). Osiedli w Pasichach, gdzie ur. się co najmniej 5-ro ich dzieci:

​

Jan (1743-1827), Mikołaj (1749- ?), Felicjan (1755-1810), Antoni (1755-1817), Józef (1760- ?)

 

Na ojcowiźnie w Pasichach pozostał

 

1.1 Felicjan (1755-1810), który

- w 1784 r. poślubił w Wąsoszu Franciszkę z Wojsławów (1769-18490) ur. w Kownatkach  (+Pasichy), c. Mateusz i Kunegundy. W małżeństwie Felicjana i Franciszki Rutkowskich ur. się w Pasichach i Wojsławach co najmniej  4-ro dzieci, z których rodziny założyli: Rozalia i Jan.

 

1.1.1 Rozalia (1796-1879) c. Felicjana

- w 1821r. poślubiła w Wąsoszu Piotra Konopkę (1795-1881), ur. w Okurowie ( +Pasichy), s. Józefa i Julianny z Chludzińskich. Dzieci 3 ur. w Okurowie.

 

1.1.2 Jan (1805-1857) s. Felicjana

- <1855r. poślubił Kasyldę z Konopków (1828- ?), ur. w Okurowie, c. Antoniego i Antoniny z Czerwonków. Dzieci 2 ur. martwe.

Jan Rutkowski s. Felicjana w 1850 r. wylegitymował się w Królestwie ze szlachectwa.

Kasylda po owdowieniu w 1858 r. poślubiła w Wąsoszu Józefa Maliszewskiego ur. w 1834 r. w Maliszewie, s. Andrzeja i Ewy z Niecieckich. Osiedli w Pasichach.

 

B. LINIA WOJCIECHA RUTKOWSKIEGO

 

Wojciech Rutkowski, rówieśnik Pawła Rutkowskiego (1705-1775) przed 1739 r. poślubił Aleksandrę Zakrzewską ?, z którą doczekali się co najmniej 2 dzieci:

​

Marianny *1740 r. i Wawrzynca *1743 r.

 

Matką chrzestną Marianny była Marianna Rutkowska ż. Józefa. Zapewne chodzi o Józefa ur. w 1709 r. w Pasichach, s. Franciszka i Doroty z Chrzanowskich. 

Na ojcowiźnie w Pasichach pozostał Wawrzyniec (1743-1791), poślubiając przed 1773 r. Rozalię z  Barwikowskich (1750-1810). W ich małżeństwie ur. się w Pasichach co najmniej 7-ro dzieci. Po owdowieniu Rozalia w 1793 r. poślubiła w Wąsoszu Jana Dzięgielewskiego ur. w 1770 r. w Kurkowie.

 Z dzieci Wawrzyńca i Rozalii rodziny założyli Marianna i Wojciech:

​

 

 

 

 

 

​

​

​

​

​

​

C. LINIA MICHAŁA RUTKOWSKIEGO

 

W początkach XVIII w. w Pasichach, poza rodzinami wspomnianymi wyżej mieszkały jeszcze trzy inne rodziny Rutkowskich:

 

- Mateusz Rutkowski i Marcianna o n.n.

Dzieci: Aleksander *1704 r., Wojciech *1706 r., Mateusz1708 r.

 

- Franciszek Rutkowski i Dorota z Chrzanowskich.

Dzieci: Mateusz *1704 r., Paweł 1707 r., Józef 1709 r., Jan *1713 r.

 

- Andrzej Rutkowski i Jadwiga o n.n.

Dzieci: Konstancja *1710 r.

 

Syn Mateusza i Marcianny Rutkowskich, Wojciech *1706 r. mógł poślubić przed 1736 r. Elżbietę o n.n., a w ich związku ur. się w Pasichach, Michał (*1737 r.), protoplasta rozpatrywanej linii genealogicznej.

 

Michał dwa razy stawał na ślubnym kobiercu:

 

- w 1771 r. poślubił w Grabowie Franciszkę z Wojsławów (1755-1777), ur. w Łubiane p. Grabowo, c. Piotra i Konstancji z Bagińskich. Osiedli w Pasichach, gdzie ur. się co najmniej 2-je ich dzieci: *1775 Józef Wincenty, *1777 Scholastyka.

​

- w 1777 r. poślubił w Grabowie Mariannę z Czaplickich (1759- ?), ur. w Kamińskich, c. Macieja i Barbary z Bobrów. Pierwsze dziecko, Elżbieta ur. się w 1780 r. w Pasichach, a pozostałe w Kamińskie: Bartłomiej *1783 r., Jan Walenty *1787 r., Anna 1788 r. i zapewne Karolina.

 

1 Karolina Rutkowska (? -1869) c. Michała i Marianny z Czaplickich (1759- ?) dwa razy stawała w Grabowie na ślubnym kobiercu:

- w 1822 r. poślubiła Antoniego Sokołowskiego (1803-1831), ur. w Kaminskie, s. Pawła i Teresy z Niedźwieckich. Dzieci: b.d.

- w 1832 r. poślubiła Jana Mroczkowskiego (1804- ?), ur. w Mroczkach, s. Bartłomieja i Marianny z Gardockich. Dzieci 6-ro ur. w Kamińskich.

 

2. Bartłomiej Rutkowski (1783- ?) s. Michała i Marianny z Czaplickich (1759- ?)

- <1806 r. poślubił Barbarę z Przyborowskich (1787- ?), ur. w Możdżeniach, c. Kazimierza i Eleonory z Wiszowatych. Osiedli w Kamińskich, gdzie ur. się co najmniej 6-ro ich dzieci. Rodziny założyli Maciej i Ksawery

 

 2.1 Maciej Rutkowski (1816-1875) s. Bartłomieja

- w 1837 r. poślubił w Wąsoszu Franciszkę z Godlewskich (1812- ?), ur. w Modzelach, c. Mateusza i Marianny z Dobrzyckich. Osiedli w Modzelach, gdzie ur. się co najmniej 5 ich dzieci. Rodziny założyli

​

Michał, Rozalia i Anna

patrz tab. 1

​

​

​​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

2.2 Ksawery Rutkowski (1820-1893) s. Bartłomieja

- w 1842 r. poślubił w Jedwabnem Magdalenę z Godlewskich (? -1875), ur. w Konopkach p. Wąsosz (+Kamińskie), c. Pawła i Anny z Kossakowskich. Osiedli w Kamińskie, gdzie ur. się co najmniej 8-ro ich dzieci. Rodziny założyli:

 

2.2.1 Magdalena (1844-1934)

- w 1872 r. poślubiła w Grabowie Wincentego Łagunę (1836-1917) ur. w Stawianach (+Stawiany), s. Franciszka i Karoliny z Modzelewskich. Osiedli w Stawianach, gdzie ur. się co najmniej 11-ro ich dzieci.

 

2.2.2 Józef (1858-1934)

- w 1878 r. poślubił w Słuczu Paulinę z Niecikowskich (1858-1942), ur. w Rydzewie p. Słucz (+Kamińskie p. Grabowo), c. Mateusza i Balbiny z Rydzewskich. Osiedli w Kamińskie, gdzie ur. się co najmniej 12-ro ich dzieci. Rodziny założyli

​

Janina, Bronisław, Stanisław, Marianna, Aleksandra

patrz tab.2

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

D. LINIA JANA RUTKOWSKIEGO

 

1. Jan Rutkowski przed 1707 r. poślubił Mariannę z Szymanowskich. Osiedli w Bagienicach par. Wąsosz, gdzie ur. się co najmniej 3-je ich dzieci. Na ojcowiżnie pozostał

​

1.1 Mateusz (1708- ?), poślubiając

< 1742 r. Małgorzatę z Łempickich. W ich związku ur. się co najmniej  4-ro dzieci.

​

1.1.1 Rutkowski Józef (1745-1808) s. Mateusza

​

< 1773 r. poślubił Agnieszkę z Bagińskich  (1753-1803). Osiedli w Bagienicach, gdzie ur. się co najmniej 3-je ich dzieci. Rodziny założyli Helena i Antoni

​

1.1.1.1 Helena (1774-1832) c. Józefa

dwa razy stanęła w Wąsoszu na ślubnym kobiercu

- w 1793 r. poślubiła Wawrzyńca Sulewskiego (1759-1809). Dziecko 1 ur. w Danowie.

- w 1810 r. poślubiła Pawła Zalewskiego (1775- ?), ur. w Raciborach p. Radziłów, s. Adama i Marianny z Gardockich. Dzieci 2 ur. w Danowie.

 

1.1.1.2 Antoni (1780-1843) s. Józefa

- w 1804 r. poślubił w Wąsoszu Franciszkę z Łempickich (1786-1847), ur. w Bagienicach (+Bagienice), c. Michała i Heleny z Szymanowskich. Dzieci 10 ur. w Bagienicach. Rodziny założyli –patrz tabela 1i 2:

​

​​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​

​
1.1.2 Rutkowski Jakub (1743-1813) s. Mateusza




 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

1.1.3 Rutkowski Wojciech (1750-1813) S. Mateusza

 

- w 1778 r. poślubił w Wąsoszu Anastazję z Danowskich (1760-1798) zam. w Bagienicach. Pierwsze dziecko ur. się w Bagienicach, a kolejne 9 w Sulewie Prusach. Rodziny założyli

​

Małgorzata, Anna, Augustyn

 

1.1.3.1. Małgorzata (1782- 1836) c. Wojciecha

- w 1805 r. poślubiła w Wąsoszu Franciszka Rawę (1783- 1836), ur. w Budne p. Białaszewo

s. Krzysztofa i Anny z Budnych. Osiedli w Budne gdzie ur. się co najmniej 10-ro ich dzieci.

 

1.1.3.2. Anna (1796- ?) c. Wojciecha

dwa razy stawała w Wąsoszu na ślubnym kobiercu

- w 1821 r. poślubiła Bartłomieja Ramotowskiego (1795-1831) ur. w Orlikowie p. Jedwabne (+Sulewo Prusy), s. Pawła i Łucji z Sulewskich. Osiedli w Sulewie Prusach, gdzie ur. się co najmniej 6-ro ich dzieci.

- w 1835 r. poślubiła Józefa Bagińskiego (1789- ?), ur. w Bagienicach, s. Pawła i Heleny z Łochowskich. Dwoje dzieci ur. się w Sulewie Prusach, a jedno w Gutach.

 

1.1.3.3. Augustyn (1785-1845) s. Wojciecha

dwa razy stawał na ślubnym kobiercu

- w 1811r. poślubił w Białaszewie Franciszkę z Danowskich (1789-1832), ur. w Łosewie (+Sulewo Prusy), c. Dominika i Klary z Kulikowskich. Dzieci 3 ur. w Sulewie Prusach.

- w 1833 r. poślubił w Wąsoszu Mariannę z Godlewskich (1805- ?), ur. w Godlewie, c. Ambrożego i Franciszki z Sulewskich Dzieci 5 ur. w Sulewie Prusach.

 

1.1.3.3.1 Stanisław (1813-1881) s. Augustyna

dwa razy stawał na ślubnym kobiercu

- w 1846 r. poślubił w Grabowie Katarzynę z Żebrowskich (1814-1855), ur. w Żebrkach p. Grabowo (+Sulewo Prusy),

c. Józefa i Marianny z Dobrzyckich. Dzieci 2 ur. w Sulewie Prusach.

- w 1855 r. poślubił w Wąsoszu Mariannę z Downarów (1827-1897), ur. w Brzeźnie (+Sulewo Prusy), c. Antoniego i Agnieszki z Jabłońskich. Dzieci 8 ur. w Sulewie Prusach.

Z dzieci Stanisława rodziny założyli – patrz tabela 1

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

E. LINIA ANDRZEJA RUTKOWSKIEGO

 

Andrzej Rutkowski (1779- ?) s. Pawła i Ewy

- w 1826 r. poślubił w Wąsoszu Mariannę ze Statkiewiczów (1797- ?), ur. w Kędziorowie, c. Leona i Małgorzaty

z Węgłowskich. Dzieci 2:

 Franciszek *1829 r. w Kurkach p. Grajewo, Paweł *1835 r. w Łempicach p. Wąsosz

Rodzinę założył Paweł:

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

​

 

F. LINIA MACIEJA RUTKOWSKIEGO

 

Maciej Rutkowski (1827-1888) s. Jakuba i Anny z Węcków ur. się w Wasilówce par. Raczki.

W 1859 r. poślubił w Wąsoszu Mariannę z Karpińskich (1836- ?), ur. w Kosówce p. Rajgród, c. Stanisława i Marianny

z Poniatowskich. Osiedli w Lipniku, gdzie ur. się co najmniej 7-ro ich dzieci. Rodziny założyli Felicjanna i Franciszek:

​

​

​

​

​

​

 

​

 

 

 

​
 

 

​