HISTORIA
RODU BAGIŃSKICH
Bagińscy vel Bagieńscy herbu Ślepowron (Bujno) osiadli w parafii wąsoskiej poszli od Samsona Romana, osadnika z ziemi ciechanowskiej. Samson był jednym z pięciu braci (Jasiek, Tyburcy, Samson, Jakub i Mikołaj), którzy otrzymali od księcia Janusza I podczas jego pobytu w dniu 29.01.1426 r. w Łomży razem 100 włók ziemi nad Wissą na prawie niemieckim. Samson na swoich 20 włókach leżących u źródeł rzeczki Klimaszewnicy założył wieś Bagno później zw. Bagienice. Jego potomkowie początkowo pisali się z Wąsosza, póżniej z Bagienic pieczętując się herbem Ślepowron (Bujno).
Tym samym herbem legitymowali się Bagińscy z Bagienic Dobrzyca w parafii Grabowo. Książę Janusz I w 1417 r. lub 1423 r. dał u źródeł rzeczki Dobrzycy (dopływie Skrody) koło Grabowa 10 włók Bartłomiejowi z Choczenia z ziemi dobrzyńskiej. Zapewne to on, jako Bartłomiej de Wierzch Dobrzyca, kupił w 1437 r. 10 włók w Danowie w pow. koleńskim i założył na nich wieś Bagienice, a więc tu nad Dobrzycą mógł być też założycielem na tych 10 włókach wsi Bagienice-Dobrzyca dziś Golanki w par. Grabowo.
Wdowa po Samsonie, Elżbieta z synami Stanisławem, Janem i Wojciechem otrzymali w 1436 r. od księcia Władysława I przywilej tylko na 10 włók, które wraz z siedliskiem leżały między częścią Tyburcego (pózniejsze Zalesie) a częścią Jakusza (póżniejsza część gruntów Wąsosza).
Bagińscy rozeszli się po całej Koronie i Litwie, ale głównie osiedli na Mazowszu.
Adam Bagiński
wojski ziemski łomżyński w 1632 r. podpisał elekcję króla Władysława IV Wazy. Rok później pod jego przewodnictwem wysłano z Polski do Królewca, do Prus Książęcych poselstwo, w celu uzyskania wsparcia finansowego na prowadzenie wojny z Rosją. Oprócz pieniędzy dla króla polskiego domagał się on kategorycznych wyjaśnień w sprawach podatkowych, obronnych i przestrzegania praw katolików w Prusach Książęcych. Pojawiając się na obradach sejmu pruskiego upominał posłów przed uchwalaniem uchwał naruszających zwierzchność króla polskiego nad Prusami Książęcymi. Należną sumę dla króla polskiego wywalczył, a jego postawa została postrzeżona przez mieszczan pruskich jako obrona ich praw przez króla polskiego przed ich naruszaniem przez elektora.
Wacław Bagiński (+1670)
sędzia ziemski wiski, dziedzic Bagienka w par. Tykocin, zrobił zapis Jezuitom za darmowe kształcenie jego potomków. Syn tegoż Wacława, Szymon, cześnik wiski pozostawił syna Jana. Ten w małżeństwie z Anastazją Wroczyńską syna Kazimierza, a ten w małżeństwie z Anną Rutkowską dzieci: Wojciecha, Wincentego (dominikanin w woj. wileńskim 1760 r.), oraz Józefa (*1729 r.) i Mariannę (*1731 r.), urodzonych w Bagienku par. Tykocin.
Przedstawiciele rodu Bagińskich byli związani z urzędami m. Wąsosza i ziemskimi wiskimi:
- Jakub Bagiński wywodzący się z Bagienic Dobrzyca w latach 1536 – 1567 był wójtem wąsoskim, a w latach 1539-1547chorąży i podstarości wiski.
- Adam Bagiński od 1537 r. był burmistrzem Wąsosza.
- Mateusz Bagiński (1732-1792) był komornikiem granicznym ziemi wiskiej. Zm. w Konieckach.
- Jan Bagiński dziedzic Lipnika s. Łukasza i Marianny z Okurowskich był burgrabią wąsoskim. Zm. w 1752 r. w Lipniku.
- Jacek Bagiński (1734-1804), dziedzic części Lipnika, syn Jana i Barbary ze Świderskich, był komornikiem ziemskim wiskim. Zm. w Lipniku.
- Tomasz Bagiński – był komornikiem ziemskim wiskim.
W 1697 r. aż 5-ciu Bagińskich podpisało elekcję króla Augusta II Mocnego.
Bagińscy byli też w posiadaniu części osady Skarżyno-Wąsosze założonej przed 1455 r. na 3 włókach ziemi pod miastem przez Skarżyńskich. W latach 1577 r. i 1581 r. podatek za część Skarżyno Wąsosze zapłacił Jan Bagiński, a w latach 1626 r. i 1627 r. Mateusz Bagiński. W 1627 r. oddał swoją część nowo fundowanemu klasztorowi karmelitów trzewiczkowych w Wąsoszu.
W 1-ej połowie XVIII w. dziedzicem części Bagienic był Antoni Bagiński. Stawał dwa razy na ślubnym kobiercu. W małżeństwie z:
- Katarzyną Wroczyńską (+1732). ur. się dzieci: Marianna *1715, Józef *1717, Seweryn *1718, Wojciech *1721.
- Marianną Obrycką: Franciszka *1732, Mikołaj *1735, Agnieszka *1739.
W następnym pokoleniu dziedzicem części Bagienic został syn Antoniego, Mikołaj (1735-1785) który w małżeństwie z Małgorzatą z Godlewskich (1740-1792) został ojcem co najmniej 7-ga dzieci:
Julianny (1766-1821), Józefa (1768-1838), Magdaleny (1771-1841), Jana (1774-1850),
Marianny (1777- ?), Kazimierza (1780-1781), Ignacego (1783- ?).
Julianna w 1789 r. poślubiła w Wąsoszu Mateusza Borawskiego ur. w Borawskie Awissa par. Radziłów. W ich małżeństwie ur. się i zm. w dzieciństwie w Borawskich co najmniej dwóch synów: Józef (+1798) i Łukasz (+1799). Julianna zm. w Borawskie Awissa.
Józef dziedzic dóbr Podliszewo w parafii rajgrodzkiej pozostawał w dwóch związkach małżeńskich:
- z Izabellą z Obryckich (1791-1824). Dzieci co najmniej 8-ro ur. we Dworze Podliszewo, z których syn Zenon (1816- ?) w małżeństwie z Rozalią z Dziekońskich zostali rodzicami:
Zygmunta (? - ?), Józefa (1842- ?), Marii (1843- ?).
Zygmunt (? - ?) z dziadkiem Józefem wylegitymowali się w Królestwie w 1837 r.
- z Balbiną z Dobrzynieckich (1790-1863) ur. we Dworze Pęsy par. Rutki Kossaki, a zmarłą w Szczuczynie, c. Piotra i Zofii z Zagórskich. Ślub został zawarty w 1828 r. w Rutkach-Kossakach.
Józef i pierwsza żona zm. we Dworze Podliszewo.
Magdalena dwa razy stawała na ślubnym kobiercu:
- w 1796 r. poślubiła w Wąsoszu Michała Godlewskiego (1760-1797), ur. w Godlewie. W Bagienicach zm. w 1814 r. ich 17 – letni syn Wojciech.
-w 1798 r. poślubiła w Wąsoszu Antoniego Sulewskiego (1772-1847) ur. w Sulewie Prusach, s. Krzysztofa i Zofii z Bagińskich. Dzieci: 7-ro ur. w Bagienicach.
Jan w 1799 r. poślubił w Burzynie Juliannę z Lipskich (1781-1853). W ich małżeństwa ur. się we wsi Czaple par. Słucz syn Józef (1805-1861). W 1835 r. poślubił on w Rajgrodzie Rozalię z Sawickich (!815- ?), c. Józefa i Katarzyny z Białkowskich. Józef zarządzał dobrami Podliszewo, Pace, Opartowo i Rydzewo. W Pacach ur. się syn Józefa i Rozalii, Adolf (1840-1866), a w Opartowie Józef (1844-1845). Jan w 1837 r. wylegitymował się w Królestwie. Zmarł w Rajgrodzie.
Ignacy pozostawał w związku małżeńskim z Marianną z Gajewskich. W 1813 r. w Wiznie ur. się ich syn Jan Niepomucen wylegitymowany w Królestwie w 1839 r. Była jeszcze córka Marianna, która w 1834 r. zawarła w Łomży związek małżeński z Janem Degentesch, s. Jana i Joanny z d. Reyss.
W 1676 r. na 9 działów w Bagienicach, 4 należały do Bagińskich, 2 do Świderskich, 2 do Rutkowskich, 1 do Konopki. Póżniej doszli Kielianowie, Łempiccy, Sulewscy.
W latach 1700-1750 we wsi rodowej w Bagienice (razem z rodziną Antoniego) mieszkało co najmniej 9 rodzin o nazwisku Bagiński (w/g najstarszych zachowanych ksiąg metrykalnych parafii Wąsosz):
1. Bagiński Piotr i Helena.
Syn Walerian (1703-1781) ur. się i zm. w Bagienicach. Pozostawał w związku małżeńskim z Marianną z Łempickich. Dzieci rodziły się w Łempicach i Bagienicach: 5.
2. Bagiński Jan i Aleksandra Godlewska.
Dwoje ich dzieci: Agnieszka *1705 i Teresa *1709 ur. się w Bagienicach. B.w.d.
3. Bagiński Jakub i Marianna Godlewska.
Troje ich dzieci: Anastazja *1709, Wojciech *1713, Anna *1717 ur. się w Bagienicach. B.w.d.
4. Bagiński Paweł i Anna Żmijewska.
Córka Magdalena *1712 ur. się w Bagienicach. B.w.d.
5. Bagiński Walenty
1) Małgorzata Bujno. Dzieci Marianna *1733 ur. w Bagienicach. B.w.d.
2) Brygida Obrycka. Dzieci: Paweł *1738, Walenty *1741, Katarzyna *1748 ur. w Bagienicach. Syn Paweł osiadł w Bagienicach. Pozostawał w dwóch związkach małżeńskich:
- z Łucją z Danowskich, dzieci 9
- z Heleną z Łochowskich, dzieci 10.
6. Bagiński Jan i Rozalia Świderska (1709-1785).
Dzieci: Jan *?, Zofia *1734, Marcianna *1737, Antonina *1741, Krystyna * 1744, Antoni *1750 ur. w Bagienicach. B.w.d.
7. Bagiński Paweł i Marianna (1709-1779).
Dzieci Franciszek *1734 ur. w Bagienicach. B.w.d.
8. Bagiński Szymon i Aleksandra.
Dzieci *Antoni *1748 ur. w Bagienicach. B.w.d.
We wspomnianym okresie oprócz wsi rodowej,
Bagińscy mieszkali również w innych wsiach parafii Wąsosz:
Koniecki, Bzury, Grędy, Stawiane, Niećkowo, Łempice, Obrytki, Lipnik, Szwelczyn.
Wg. opracowania Franciszka Czajkowskiego REGESTR DIECEZJÓW, w 1784 r. w parafii Wąsosz, Bagińscy jako właściciele ziemscy mieszkali we wsiach:
Bagienice 1, Bzury 2, Grędy 3, Koniecki Kompskie 1, Koniecki Rostruszewo 1, Lipnik Szlachecki 1,
(liczby oznaczają ilość działów w danej wsi posiadanych przez Bagińskich).
W Konieckach Rostruszewie osiadł Adrian Bagiński. Wieś została założona przez Pawła zw. Rostusz z Wiśniewa pow. zambrowskiego na 20 włókach w okolicach Lodwigowlasu nad górną Wissą. Przywilej na wspomniane włóki dostał Rostusz w dniu 20.06.1426 r. W 1453 r. książę Władysław sprzedał 7 włók Konieczce mieszczaninowi z Wąsosza:
- 5 włók po jakimś Zygmuncie w Rostuszewie i
- 2 włóki przyległe do gruntów Wąsosza.
Konieczko zapłacił księciu 5 kop drzewa czamru i 1 kopę wielkich kleszczy. Osada jego nosiła nazwę Konieczkowo lub Rostuszewo. Ostatecznie wieś została podzielona na
Obrytki-Rostuszewo i Koniecki Rostuszewo.
W 1479 r. na wojnę wyruszył Błażej Koniecko z Konieck Rostruszewa. W końcu XV w. część Konieck wykupił mieszczanin wąsoski Kępka. Koniecki podzieliły się na 2 wsie:
Koniecki Kompskie, tj. Wielkie i Koniecki Małe
Jeszcze w 1676 r. w Konieckach Małych na 6 części 3 należały do Koniecków. W końcu XVIII w. mieszkali w nich Bagińscy i Filipkowska. W XIX w. były własnością Łempickich.
Osiadły w Konieckach Rostruszewie Adrian Bagiński w małżeństwie z Ewą, zostali w 1704 r. rodzicami córki Marianny. Po owdowieniu Adrian w 1706 r. poślubił w Wąsoszu Zofię z Filipkowskich. W ich małżeństwie w 1708 r. ur. się córka Franciszka. Przed 1711 r. Adrian zmarł, a owdowiała Zofia w dniu 24.11.1711 r. poślubiła w Wąsoszu Grzegorza Antoniego Wilskiego, któremu urodziła w Obrytkach co najmniej 5-ro dzieci.
Wg. Herbarza Rodzina. Herbarz szlachty polskiej. Seweryn Uruski T1. str. 64
Adrian Bagiński był też ojcem
Łukasza (+1774)
który dwa razy stawał na ślubnym kobiercu:
- w małżeństwie z Marianną Okurowską urodziło się w Konieckach Roztruszewie co najmniej 6-ro ich dzieci, z których na ojcowiźnie w Konieckach Rostruszewie pozostali synowie Łukasza, Piotr Paweł (1716-1787) wylegitymowany w Królestwie w 1840 r. i Mateusz (1732-1792), komornik graniczny ziemi wiskiej. Trzeci z synów Łukasza, Jan w 1732 r. poślubił w Grajewie Barbarę Świderską (+1763). Osiedli w Lipniku, gdzie ur. się siedmioro ich dzieci. Jan zmarł w 1752 r. w Lipniku, odnotowany w księdze zgonów jako burgrabia wąsoski.
Syn Jana i Barbary - Jacenty (1734-1804), burgrabia wąsoski (wzm. 1771r.), komornik ziemi wiskiej (wzm. 1791 r.), poślubił Mariannę Brodowską (1740-1812). W tym związku ur. się co najmniej 4-ro dzieci. Dziedzicem części wsi Lipnik został syn Józef (1784-1854) wylegitymowany w Królestwie w 1840 r. Józef w 1816 r. wziął ślub w Wąsoszu z Magdaleną z Szymanowskich (1793-1863) ur. w Kielianach, c. Kazimierza i Marianny z Rogowskich. W Lipniku ur. się co najmniej 11-ro ich dzieci.
- w małżeństwie z Marianną Tyszka ur. się w Konieckach Roztruszewie co najmniej dwoje dzieci, z których syn
Rajmund (1739-1801) pozostając w małżeństwie z Teresą z Gardockich (1751-1813), ur. w Grędach Michałach, c. Krzysztofa i Marianny z Łempickich, doczekali się co najmniej 11-ga dzieci ur. w Grędach Michałach, ale sami zmarli w Konieckach Rostruszewie.
Synem Adriana i Ewy osiadłych w Konieckach Rostruszewie był zapewne
Paweł (1705-1776)
osiadły w Bzurach. W małżeństwie z Elżbietą z Polkowskich (1704-1794) doczekali się co najmniej 7-ro dzieci, z których Mateusz (1756-1813) w 1786 r. poślubił w Wąsoszu Teresę Łempicką (1761-1841) c. Jana i Marianny z Sulewskich. W ich małżeństwie ur. się w Bzurach co najmniej 8-ro dzieci, z których Piotr (1788-1856), od 1815 r. mąż Urszuli Wojsław (1792-1857), ur. w Markach par. Grabowo, c. Macieja i Katarzyny z Kuczewskich w 1840 r. wylegitymował się w Królestwie.
Herbem Ślepowron pieczętował się też Wincenty Bagiński (+1749) ożeniony z Barbarą Skrodzką c. Piotra, ur. w Skrodzie Wielkiej. Związek małżeński zawarli w 1722 r. w Grabowie. Wincenty mógł ur. się w 1695 r. w Bagieńskich par. Grabowo, jako syn Mateusza i Anny z Bagińskich. W małżeństwie Wincentego i Barbary ur. się co najmniej 7-ro dzieci:
- *1723 r. Barbara w Bagińskich par. Grabowo
- *1723 r. Agnieszka w Konieckach Małych par. Wąsosz. Zm. w wieku 50 lat w Konieckach Małych.
- *1728 r. Wincenty w Konieckach Małych. Zm. w wieku 6 lat w Obrytkach par. Wąsosz.
- *1734 r. Wojciech w Obrytkach par. Wąsosz
- *1736 r. Jadwiga w Obrytkach par. Wąsosz. Zmarła w wieku 2 lat w Obrytkach.
- *1740 r. Katarzyna w Obrytkach par. Wąsosz
- *1743 r. Stanisław w Obrytkach par. Wąsosz
Ojciec dzieci, Wincenty zm. w 1749 r. w Obrytkach Rostruszewie.
Spokrewniony z Wincentym mógł być Michał Bagiński pozostający w związku małżeńskim z Marcianną z Bagińskich, zawartym w 1714 r. w Grabowie. W Bagińskich par. Grabowo ur. się co najmniej 10-ro ich ich dzieci, z których Piotr urodzony w 1729 r., poślubił w 1756 r. w Grabowie Annę Dzierzgowską. Co najmniej 8-ro ich dzieci ur. się w Bagińskich. Ze szlachectwa wylegitymowali się w 1849 r. synowie: Wawrzyniec (*1766) i Łukasz (*1777), oraz synowie Wawrzyńca: Franciszek (*?) w 1841 r. i Jan (*1811r.) w 1849 r.
Wawrzyniec pozostawał w związku małżeńskim z Julianną z Rogowskich, zawartym w 1805 r. w Przytułach, ale 8-ro ich dzieci ur. się w Bagińskich par. Grabowo. W Bagińskich mieszkał też Łukasz pozostający w związku małżeńskim z Katarzyną z Milewskich (dzieci 5).
Rówieśnikiem Adriana Bagińskiego był Bartłomiej Bagiński osiadły w Konieckach Małych. W małżeństwie z Zuzanną ur. się tu dwoje ich dzieci:
Teresa *1707, Maciej *1710.
B.w.d.
Kilkadziesiąt lat później w Konieckach Małych mieszkały trzy rodziny Bagińskich, być może potomkowie Bartłomieja. Byli braćmi, ponieważ wg REGESTRU DIECEZJÓW Franciszka Czajkowskiego, w 1784 r. w Konieckach Małych mieszkał jeden właściciel ziemski o nazwisku Bagiński, a więc był to zapewne ich ojciec:
1) Bagiński Andrzej (1768-1836) z Konieck i Rozalia Wojsław (1768-1831) z Obrytek związek małżeński zawarli w 1789 r. w Wąsoszu. Dzieci co najmniej 7-ro ur. w Konieckach Małych, z których
Paweł (1791-1870) pozostawał w dwóch związkach małżeńskich:
- w 1832 r. poślubił w Wąsoszu Wiktorię Wojsław (1805-1842) ur. w Obrytkach, c. Antoniego i Magdaleny z Bagińskich. Dzieci: dwóch synów ur. w Konieckach Małych:
- Jan (1832-1902) w małżeństwie z Antoniną z Zalewskich (1828-1906) zostali rodzicami co najmniej 9-ga dzieci, z których w linii prostej potomstwo w Konieckach Małych pozostawili synowie: Józef (1862-1926), dziadek przyszłego wojewody łomżyńskiego Mieczysława Bagińskiego i Feliks (1866-1939).
- Szymon (1838-1898) po ślubie z Franciszką ze Śmiarowskich (1844- ?) zamieszkali w Karwowie par. Radziłów, by ostatecznie osiąść w Łempicach. W ich małżeństwie ur. się co najmniej 5-ro dzieci.
- w 1844 r. poślubił w Wąsoszu Mariannę z Chrzanowskich (1827- ?), ur. w Świdrach Podleśnych, c. Franciszka i Ewy z Rogowskich. Dzieci 11- ro ur. w Konieckach Małych. Brak danych o potomkach tej linii.
2) Bagiński Franciszek (1772-1824) i Magdalena Karwowska (1759-1839). Dzieci: 6-ro, ur. w Konieckach Małych. Brak danych co do potomków w linii męskiej.
3) Bagiński Paweł (1777- ?) . Wspomniany dn. 16.05.1824 w akcie zgonu Franciszka Bagińskiego jako jego brat, zamieszkały w Konieckach Małych. B.w.d.
W drugiej połowie XVIII w. w Wąsoszu mieszkał Marcin Bagiński (1719-1769) ożeniony z Konstancją Tomaszewską (1730- ?) ur. w Wąsoszu, c. Wojciecha i Agnieszki z Kamińskich. W ich małżeństwie ur. się co najmniej 4-ro dzieci:
W 1739 r. w Wąsoszu na Szwelczynie ur. się Wawrzyniec Bagiński, syn rówieśnika Marcina, Mateusza i Marcianny. Brak dokumentów na pokrewieństwo Marcina i Mateusza.