HISTORIA
RODU MOŚCICKICH
„Mościccy h. Ślepowron przybrali nazwisko od swego dziedzictwa wsi Mościsk w północnym Mazowszu; jedna ich gałąź już w XV wieku przesiedliła się na Podlasie,
Rodzina Herbarz Szlachty Polskiej” T. XI Seweryn Uruski.
Józef Mościcki (*1769) syn mierniczego wąsoskiego Antoniego Mościckiego i Marianny z Modzelewskich (c. Kazimierza), poślubił Teklę z Kuczewskich (*1776) ur. w Chorzelech, c. Wojciecha i Ewy z Pajewskich. W związku Józefa i Tekli Mościckich urodziło się w Grądach Wielkich par. Jedwabne co najmniej 7 – ro dzieci:
1. Stefan Mościcki (*1801)
s. Józefa i Tekli Mościckich, komornik przy Sądzie Okręgu Biebrzańskiego, dziedzic dóbr Wiązownica i Świdry, był poślubiony z Marianną z Jaczyńskich (*1799). W ich związku ur. się w 1825 r. w Jakach par. Słucz syn Apolinary. Stefan zm. w dniu 4.03.1849 r. w Świdrach. Po śmierci ojca, Apolinary już jako dziedzic dóbr Świdry i Wiązownica, wójt gminy Wiązownica, zam. w Świdrach, poślubił w dniu 14.10.1849 r. w Wąsoszu, dziedziczkę dóbr Dołęgi Elżbietę Dąbrowską (*1830) ur. w Warszawie, c. kapitana Wojsk Polskich i Katarzyny ze Szczuków dziedziców dóbr Dołęgi. Matka Apolinarego, Marianna zm. w 1851 r. w Dołęgach.
Do 1857 r. dzieci Apolinarego i Elżbiety rodziły się w Dołęgach par. Wąsosz, od 1858 r. w Wilamowie par. Romany:
Po upadku Powstania Styczniowego Mościccy nabyli majątek ziemski w Ławsku, skonfiskowany przez władze carskie rodzinie Woyczyńskich, w zemstwie za czynny udział w powstaniu Stanisława Jana Woyczyńskiego, syna Jana i Józefy z Kisielnickich.
W dniu 14.03.1869 r. zm. w Ławsku Ignacy Mościcki, gdzie mieszkał w majątku bratanka Apolinarego. Z Ławska wychodziły za mąż córki Apolinarego: Michalina – w 1875 r., Marianna – w 1884 r., Emilia – w 1889 r. Apolinary Mościcki z wykształcenia inż. architekt, zajmował się handlem nieruchomościami w Warszawie. W dniu 29.09.1881 r. zm. w Warszawie jego żona Elżbieta. Spoczywa na cmentarzu powązkowskim ze swoją córką Michaliną Wasilewską. Wdowiec Apolinary Mościcki właściciel majątku Ławsk w dn. 30.10.1889 r. poślubił w Warszawie w kościele Św. Barbary Wandę Cecylię Wierusz-Kowalską (*1861) ur. w Suwałkach, c. notariusza Teofila i Teofili z Siewierskich. Apolinary Mościcki, wójt gminy, Sędzia Pokoju i radca Towarzystwa Kredytowego zmarł w dniu 18.12.1894 r. w Ławsku i ma swój pomnik na cmentarzu parafialnym w Wąsoszu.
Opis pomnika patrz rozdz. Cmentarz.
Po śmierci Apolinarego dziedzicem majątku w Ławski został syn Kajetan (*1855) Kształcił się w Warszawie. Po zdaniu matury w 1872 r. podjął studia na Wydziale Fizyczno-Matematycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Następnie studiował w Instytucie Inżynierii Komunikacyjnej w Petersburgu. W latach 1883-86 pracował przy budowie kolei Dęblińsko-Dąbrowskiej, w latach 1886-1889 był zastępcą dyrektora kolei Fabrycznej-Łódzkiej.
W 1889 r. mianowany został naczelnym inżynierem Warszawy i Naczelnikiem Wydziału Budowlanego magistratu warszawskiego. Dużo publikował w „Przeglądzie Technicznym”. W dniu 16.10.1897 r. zawarł w Warszawie związek małżeński z Janiną z Rychterów (*1878), ur. w Warszawie, c. Władysława i Lucyny z Retzerów. W małżeństwie Kajetana i Janiny Mościckich urodziło się dwoje dzieci:
Bohdan (*1898-1966) i Lucyna (1900-1977).
W 1909 roku Kajetan Mościcki utracił wzrok. Mieszkając w Ławsku nadal był aktywny społecznie i naukowo, oraz zarządzał majątkiem. W 1910 r. kupił od Gustawa Chojnowskiego majątek Modzele – Bielino jako posag dla córki. Ta w 1920 r. odsprzedała ten majątek Hipolitowi Dziekońskiemu z Grabowa Sulim. Zmarł w Warszawie 19.10.1933 r. i został pochowany obok przedwcześnie zmarłej żony (+1900) w grobie rodzinnym na Powązkach.
Po śmierci Kajetana, majątek Ławsk odziedziczył syn Bohdan, od 1932 r. (ślub w Puchałach) małżonek Zofii z Korolców (1916-2011). W ich związku urodziły się dzieci:
Zbigniew (1935-2006), Jerzy (1939-2007), Krystyna.
W posiadaniu Mościckich Ławsk pozostawał do drugiej wojny światowej.
2. Ignacy Mościcki (1804-1869)
- ur. w Grądach Wielkich, s. Józefa i Tekli z Kuczewskich, profesor Szkół Obwodowych (Publicznych) w Warszawie, w 1835 r. poślubił w Warszawie Alojzę Popławską (*1800) ur. w Gołowierzchach, c. Józefa i Tekli z Bystrzanowskich. W małżeństwie Ignacego i Alojzy urodziły się dzieci:
Antonina (*1838- ?) ur. Warszawa, Józefa (1840- ?) ur. Grądy Wielkie, Jan Eliasz (1844-1917) ur. Gołowierzchy w gminie Krasuć w powiecie łukowskim.
- W 1862 r. Ignacy Mościcki zawarł w Poryte kolejny związek małżeński z wdową po Macieju Dąbrowskim, Karoliną z Mścichowskich (1812-1885), ur. w Gackie par. Białaszewo, c. Ignacego i Salomei z Mazewskich.
Syn Ignacego i Alojzy, Jan Eliasz Mościcki brał czynny udział w Powstaniu Styczniowym, służył w żandarmerii powstańczej. Po upadku powstania wyrokiem komisji wojenno – sądowej we Włodzimierzu skazany został na konfiskatę majątku i zesłanie (przebywał 8 lat). Zmarł 24.01.1917 r. w Wojdach par. rajgrodzkiej. Owdowił Józefę z d. Turow. Pośmiertnie zweryfikowany jako ppor. weteran.
Ignacy Mościcki zmarł 14.03.1869 r. w Ławsku, w majątku bratanka Apolinarego Mościckiego. Wdowa po Ignacym Karolina z Mścichowskich zmarła w 1885 r. w Danowie.
3. Stanisław Mościcki (1812-1848)
s. Józefa i Tekli Mościckich, pozostając w związku małżeńskim z Wiktorią z Jaczyńskich (1813-1874) c. Franciszka i Marcianny z Popowskich, doczekali się co najmniej 6-ro dzieci:
3.1 Julian Mościcki (*1834) i Julianna z Pieńkowskich (*1833) c. Jana i Małgorzaty z Filipkowskich, doczekali się co najmniej czworo dzieci:
Adelajda (*1856), Aleksander (*1859), Bolesław (*1862), Władysław (*1864),
3.2 Antoni Mościcki (*1846) w 1865 r. poślubił w Burzynie Stanisławę z Bukowskich (*1845) c. Tomasza i Marianny z Dąbrowskich. W ich małżeństwie urodziły się dzieci:
Feliks (1866-1868), Marianna (1869- ?), Stanisław (1870-1872), Józef (1872- ?), Antoni (1873- ?), Waleria (1876- ?) urodziły się w Grądach Wielkich, a Kazimierz (1879-1881) w Wojdach par. Rajgród
Stanisława Mościcka ż. Antoniego zm. w 1881 r. w Wojdach, a Antoni poślubił Kazimierę z Niedźwieckich (*1857) ur. w Kurkach par. Grajewo, c. Adama i Emilii z Jagielskich. Wszystkie dzieci (11-ro) z tego związku rodzą się w Wojdach:
Stefania (1884-1890), Zofia (1886-1886), Czesław (1887-1889), Konrad (1888-1889),Wanda (1890-1890), Regina 1891- ?), Janina (1893-1899), Halina (1894-1966), Wacław (1896-?), Zygmunt (1897- ?), Henryka (1899-1900).
Z obu związków Antoniego Mościckiego rodziny założyli:
Halina (*1894) lekarz stomatolog poślubiła w dn.7.12.1920 r. Marcelego Porowskiego (*1894) absolwenta Wydziału
Ekonomicznego Politechniki w Petersburgu. W okresie międzywojennym Marceli pracował w Warszawie jako samorządowiec. Przed 1939 r. był dwukrotnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi. W okresie okupacji został działaczem konspiracyjnym (ps. „Sowa”, „Mazowiecki”, „Wolski”), a w okresie Powstania Warszawskiego 31- szym prezydentem Warszawy (5.08.1944-2.10.1944).
Po wojnie powrócił do pracy w administracji, był m.in. naczelnikiem wydziału i wicedyrektorem Departamentu Samorządu w Ministerstwie Administracji Publicznej. Następnie zawodowo był stopniowo degradowany, aż do zwolnienia z pracy i aresztowania w1951r. pod zarzutem popełnienia zbrodni kolaboracji i ludobójstwa na stanowisku delegata rządu na m. st. Warszawę w czasie wojny. Dnia 10.02.1953 r. został skazany na karę śmierci. W maju 1956 został zwolniony z więzienia, rok później zrehabilitowany. Zmarł 20/21.10.1963 r. w Warszawie. W 2010 r. Marceli Porowski został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
Halina Emilia z Mościckich w małżeństwie z Marcelim Porowskim zostali rodzicami dwóch synów:
Witolda (ur. 1922), mgr. inżyniera mechanika, i
Stanisława (ur. 1925), dr. medycyny.
Wacław Mościcki (*1896) s. Antoniego, od 1920 r. mąż Haliny ze Skarżyńskich (*1900), c. Bronisława i Bronisławy z Włodkowskich odziedziczył po rodzicach majątek ziemski Wojdy (370 mórg).
