1138 - początek rozbicia dzielnicowego Polski. Mazowsze otrzymuje Bolesław Kędzierzawy syn Bolesława
Krzywoustego.
1145 - przekazanie na pięć lat Rusinom grodu w Wiżnie.
1226 - osadzenie Zakonu Krzyżackiego przez Konrada I Mazowieckiego na pograniczu mazowiecko - pruskim.
1247 - śmierć księcia Konrada I Mazowieckiego.
1248 - przejęcie władzy nad całym Mazowszem przez syna Konrada, Siemowita I, który dał początek linii Piastów
mazowieckich.
1262 - zniszczenie przez Litwinów grodu w Wiżnie.
1277 - zajęcie Galindii prze Krzyżaków.
1283 - ostateczny podbój Jaćwingów przez Krzyżaków.
1294 - zajęcie Wizny przez Litwinów.
1294 - spalenie zamku w Wiżnie przez Krzyżaków.
1295 - ziemia wiska zostaje dzielnicą Mazowsza.
1343 - ustalenie w Bratianie granicy wisko-krzyżackiej (przetrwała do 1945 r.).
1358 - rozgraniczenie ziemi wiskiej (pow. goniądzki) z Litwą (pow. grodzieński).
1376 - 1-sza unia Polski z Litwą kładąca kres wojnom polsko litewskim.
1382 - oddanie przez Siemowita IV ziemi wiskiej w zastaw Krzyżakom (do 1402 r.).
1385 - podpisanie w Krewie unii polsko - litewskiej.
1386 - chrzest i koronacja Jagiełły na króla Polski.
1401 - zastawienie ziemi wiskiej przez księcia Siemowita IV księciu Januszowi I, który zostaje posesorem zastawnym
do swojej śmierci w 1429 r.
1410 - rozgromienie Krzyżaków pod Grunwaldem.
27.09.1422 - traktat mielneński (unormował problemy graniczne Mazowsza z Krzyżakami)
30.05.1425 - nadanie Jakubowi z Mamina 10 włók nad Wissą przy ujściu Gręski, włączonych w 1436 r. w grunta Wąsosza
12.10.1425 - nadanie Janowi z Roman 20 włók nad Wissą przy ujściu Skiejtowstoku, włączonych w 1436 r. w grunta
Wąsosza.
29.01.1426 - nadanie 100 włók ziemi (30 wł. wejdzie w 1436 r. w grunta Wąsosza) nad Skiejtowstokiem i u źródeł
Klimaszewnicy braciom Jaśkowi, Tyburcemu, Samsonowi, Jakubowi i Mikołajowi z Roman.
1428 - nadanie Janowi z Roman 10 włók nad Wissą przy ujściu Gręski, włączonych w 1436 r. w grunta Wąsosza.
1429 - przejęcie rządów w ziemi wiskiej przez księcia Bolesława IV (do 1434 r. rządy w imieniu niepełnoletniego
księcia sprawowały jego babka i matka).
1429 - po raz pierwszy zostaje wymieniona w dokumentach nazwa powstającej osady Wąsosz(e).
1430 - rozpoczęcie budowy drewnianego kościółka w Wąsoszu pod wezwaniem Bożego Ciała.
1433 - Jaśko z Roman zakłada wieś Kędziorowo.
1435 - książę Władysław I wykupuje z zastawu od księcia Bolesława IV ziemię wiską przejmując w niej rządy.
1435 - Wizna otrzymuje prawa miejskie.
1436 - ks. Władysław I przebywa w Piątnicy, Wiżnie, Wąsoszu, Wilamowie, Kubrze.
13.05.1436 - nadanie praw miejskich Wąsoszowi.
1436 - rozpoczęcie budowy zamku książęcego w Wąsoszu.
10.03.1437 - Wojciech Sutka z Kubry otrzymuje przywilej na 1-sze wójtostwo w Wąsoszu.
6.03.1437 - powstanie osady Szwelczyn za Gręską pod Wąsoszem.
30.09.1437 - spotkanie w Wąsoszu księcia Władysława I z W. M. Pawłem von Rusdorfem w sprawie granicy w rejonie
Grajewa. Książę odwiedza też Wiżnę, Piątnicę i Kubrę.
1438 - książę Władysław I przebywa w Wąsoszu i Piątnicy.
1439 - książę Władysław I przebywa w Wiznie, Wąsoszu i Piątnicy.
4.03.1439 - przywilej na 1-szy młyn w Wąsoszu dla młynarza Adama.
1439 - Jaśko Roman z Glinek założyciel Wąsosza zostaje podsędkiem ziemi wiskiej (do 1465 r.).
1441 - powstanie wsi Zalesie na ziemi Tybora (Tyburcego) z Roman.
1443 - książę Władysław I przebywa w Wąsoszu.
1444 - książę Władysław I przebywa w Wiżnie i Wąsoszu w drodze na polowanie do puszczy Dybła.
1451 - książę Władysław I przebywa w Wiżnie i Słuczu.
1453 - książę Władysław I przebywa w Wąsoszu.
1454 - książę Władysław I przebywa w Wiżnie. Jest to ostatni pobyt księcia w ziemi wiskiej (zm. 11/12 XII 1455 r.).
1454 - inkorporacja (wcielenie) Prus do Królestwa Polskiego.
1454 - wybuch wojny trzynastoletniej pustoszącej ziemię wąsoską.
1455 - w imieniu niepełnoletnich synów Władysława I; Siemowita IV i Władysława II rządy opiekuńcze w ziemi
wiskiej przejmuje ich matka księżna Anna. Obaj umierają w 1462 r.
1462 - w imieniu niepełnoletniego syna Bolesława IV, księcia Konrada III Rudego rządy opiekuńcze w ziemi wiskiej
(do 1471 r.) przejmuje jego matka księżna Barbara.
1466 - podpisanie traktatu toruńskiego pomiędzy Polską a Krzyżakami. Podział ziem krzyżackich na Prusy Królewskie
(włączone do Polski) i Prusy Krzyżackie, od 1525 r. Książęce (pozostające w posiadaniu Zakonu).
1471 - przejęcie ziemi wiskiej przez księcia Kazimierza III (jeden z 4 – ch synów Bolesława IV).
1471 - utworzenie powiatu wąsoskiego, drugiego w ziemi wiskiej.
5.08.1471 - nadanie przywileju cechowego rzeźnikom wąsoskim.
1471 - wznowienie przez Krzyżaków kolonizacji puszcz przygranicznych.
1473 - zmianka o posiadaniu przez Wąsosz herbu (jeleń).
1473 - Książę Kazimierz III dodaje mieszczanom wąsoskim ok. 8 włók borów bartnych pod Sokołami i Konieckami
tzw. „Łazy”
1475 - książę Kazimierz III zostaje biskupem płockim (ziemię wiską sprzedaje swemu bratu księciu Januszowi II,
który umiera bezpotomnie w 1495 r.).
1477 - mieszczanie wąsoscy otrzymują łąki Błonie (po obu stronach Wissy między dworem a młynem aż do boru).
14.07.1479 - powstanie parafii grajewskiej wydzielonej z parafii wąsoskiej.
1482 - wydzielenie z parafii Słucz i Przytuły parafii Radziłów.
1485 - wzniesienie w Wąsoszu za miastem (teren obecnego cmentarza) drewnianej kaplicy św. Doroty.
1488 - Wąsosz nawiedza zaraza.
1492 - pierwsza wzmianka o umieszczeniu w Wąsoszu lądowej komory celnej.
1494 - Wąsosz liczy 43 podatników.
1495 - wcielenie ziemi płockiej do Korony po bezpotomnej śmierci ks. Płockiego Janusz II (w tym ziemi wiskiej
z pow. wąsoskim ).
1499 - pobyt w Wąsoszu króla Polski Jan Olbrachta.
1499 - król Jan Olbracht sprzedaje staroście gostyńskiemu Jakubowi Glince dochody z miast Wizny, Wąsosza i
Radziłowa (z prawem wykupu).
1501 - nadanie miastu Wąsosz przywileju trzeciego jarmarku na dzień 21 września.
1501 - umiera król Jan Olbracht. Ziemia wiska wraz z Koroną przechodzi we władanie jego brata Aleksandra
Jagiellończyka.
1502 - proboszczem parafii wąsoskiej zostaje pisarz królewski doktor dekretów Nowój Kostka z Rostkowa.
1504 - król Aleksander nadaje ziemi wiskiej prawo polskie obowiązujące w Koronie.
1506 - ziemia wiska po śmierci króla Aleksandra Jagiellończyka przechodzi we władanie króla Zygmunta I Starego.
1508 - rozpoczęcie budowy murowanej wąsoskiej fary.
24.10.1509 - wielki pożar Wąsosza. Mieszczanie wąsoscy uzyskują na 8 lat wolniznę.
1511 - uchwalenie przez sejm mazowiecki podatku na wykupienie ziemi wiskiej od spadkobierców Jakuba Glinki.
1511 - ygmunt I Stary nadaje ziemię wiską synom Konrada III Rudego, książętom Stanisławowi i Januszowi III,
w imieniu których rządy sprawowała ich matka księżna Anna.
26.06.1511 - sąd ziemski wiski na rokach powiatu wąsoskiego potwierdził przejęcie rządów opiekuńczych przez księżnę
Annę mazowiecką.
1514 - wzmianka o założeniu w Wąsoszu dodatkowego rynku zw. Nowym Rynkiem.
1514 - wzmianka o kościółku Św. Ducha ze szpitalem-przytułkiem w Wąsoszu.
1518 - książęta Stanisław i Janusz III jako pełnoletni przejmują z rąk swojej matki wspólne rządy w ziemi wiskiej.
1519 - początek wojny pruskiej (koniec w 1521 r.).
12.02.1520 - zdobycie zamku w Piszu przez 1000 zbrojnych z ziemi wiskiej.
23.07.1520 - pożar Wąsosza, w tym zamku wywołany przez wojska krzyżackie.
1520 - ks. Andrzej Noskowski pisarz książąt mazowieckich, późniejszy biskup płocki zostaje proboszczem parafii
wąsoskiej.
5.05.1521 - zawarcie w Toruniu 4- letniego rozejmu polsko - krzyżackiego.
1525 - Hołd pruski. Sekularyzacja (zeświecczenie) Prus Krzyżackich odtąd Książęcych. Mistrz krzyżacki Albrecht
Hohenzollern zostaje 1-szym księciem pruskim zależnym od króla polskiego. Prusy Książęce stają się
luterańskie (ewangelickie).
1526 - nadanie przez księżniczkę Annę mazowiecką kościołowi wąsoskiemu nadmiarków gruntów na Szwelczynie
i Skarżynie (pełniła rządy kilka miesięcy w ziemi wiskiej po śmierci brata Janusza III).
1526 - włączenie do Korony ziemi wiskiej po bezpotomnej śmierci ostatniego księcia mazowieckiego Janusza III
(książę Stanisław zm. w 1524 r.).
1529 - ostateczna inkorporacja Mazowsza do Korony na sejmie walnym koronnym w Warszawie.
1532 - zakończenie budowy murowanego kościoła farnego w Wąsoszu.
1533 - wyłączenie z parafii wąsoskiej nowej parafii Białaszewo.
1534 - ufundowanie przez byłego wikariusza wąsoskiego ks. Adama Szczukę altarii Św. Trójcy przy kościele wąsoskim.
1538 - ostateczne zniesienie regale bartnego w ziemi wiskiej.
1540 - wieś Grajwy zostaje miastem prywatnym.
1.01.1543 - wpisanie dokumentu nadania praw miejskich Wąsoszowi do akt ziemskich wiskich.
1546 - proboszcz wąsoski ks. kanonik Andrzej Noskowski zostaje biskupem płockim.
1546 - konsekracja odbudowanego kościoła parafialnego w Wąsoszu.
1546 - potwierdzenie przez króla Zygmunta I Starego ustaw cechowych wspólnego cechu kowali, rymarzy,
siodlarzy i kołodziejów wąsoskich.
1548 - wydzielenie z powiatów wąsoskiego i wiskiego powiatu radziłowskiego, trzeciego w ziemi wiskiej
(Radziłów otrzymał prawa miejskie w 1466 r.).
1564 - Wąsosz liczy 1800 mieszkańców i 300 domów.
1567 - śmierć biskupa płockiego Andrzeja Noskowskiego.
1578 - wprowadzenie sądów rady miejskiej na czele z burmistrzem.
1582 - zabójstwo w Wąsoszu starosty wiskiego Piotra Grajewskiego przez kasztelana wiskiego Andrzeja Iłowskiego.
1596 - przeniesienie przez Zygmunta III stolicy Polski z Krakowa do Warszawy.
1605 - rozpoczęcie starań o powstanie w Wąsoszu klasztoru Karmelitów trzewiczkowych.
1624/5 - 2/3 ludności ziemi wąsoskiej umiera w wyniku zarazy.
1626 - niektórzy mieszczanie wąsoscy przekazują kamienice i grunty na rzecz Zakonu Karmelitów Trzewiczkowych
w Wąsoszu. Główny fundator Andrzej Rogala.
1630 - w Wąsoszu leży odłogiem 50 % ziemi. w porównaniu ze stanem z lat 1564 – 1569.
1641 - dodanie miastu Wąsosz przez Władysława IV przywileju targu w środę i jarmarku w pierwszą niedzielę
po Wielkanocy.
1655 - przemarsz armii szwedzkiej dowodzonej przez gen. Roberta Douglasa przez Wąsosz, w drodze z Inflant
do Prus Królewskich.
7/8.10.1656 - pobyt (nocleg) w Wąsoszu armii Gosiewskiego przed bitwą pod Prostkami.
8.10.1656 - bitwa polsko szwedzka pod Prostkami.
1656 - zniszczenie miasta Wąsosz razem z zamkiem przez wojska pruskie i tatarskie po bitwie pod Prostkami.
1663 - 75 % ziemi w Wąsoszu leży odłogiem (po „Potopie”).
1679 - Wąsosz liczy zaledwie 150 mieszkańców (po „Potopie”).
1692 - powstanie prywatnego miasta Szczuczyn.
1693 - powstanie Dekanatu Wąsoskiego.
1702 - wybuch wojny północnej (zakończona w 1711 r.).
1706 - zbudowanie kolegium pijarskiego w Szczuczynie.
1709 - wybuch epidemii dżumy przywleczonej przez wojska szwedzkie (wojna północna). Trwała do 1711 r. Np.:
w Białej w Prusach zmarło 75 % ludności.
1710 - pożar kościoła farnego w Wąsoszu.
1712 - zdziesiątkowanie miejscowej ludności przez morowe powietrze.
1784 - podwyższenie kościoła karmelickiego do wysokości dwóch kondygnacji.
1789 - wybudowanie ratusza i położenie bruku na głównych ulicach Wąsosza.
25.06.1794 - Oddział powstańców kościuszkowskich pod dowództwem ppułk. Tadeusza Niewiadomskiego spędza noc
w Wąsoszu po zwycięskich potyczkach z oddziałami pruskimi.
24.10.1795 - podpisanie traktatu rozbiorowego trzeciego rozbioru Polski.
1796 - utworzenie powiatu biebrzańskiego z siedzibą władz w Goniądzu w departamencie białostockim.
Z ziemi wiskiej do nowoutworzonego powiatu weszły: pow. wąsoski, radziłowski i część wiskiego,
a z ziemi bielskiej część powiatu tykocińskiego.
1797 - zaprzestanie chowania zmarłych wokół kościołów.
1801 - zniesienie sądów bartnych.
1804 - założenie cmentarza grzebalnego w Wąsoszu poza miastem.
1807 - przeniesienie siedziby władz powiatu biebrzańskiego z Goniądza do Szczuczyna w ramach departamentu
łomżyńskiego.
19.06.1812 - przemarsz przez Wąsosz (trasa - Wizna – Szczuczyn – Grajewo -) części armii polskiej biorącej udział w
kampanii napoleońskiej.
1816 - włączenie pow. biebrzańskiego do obwodu augustowskiego w woj. augustowskim, od 1837 r. zw. gubernią
augustowską. W 1842 r. obwód augustowski przemianowano na powiat augustowski.
1818 - przejście dekanatu wąsoskiego z diecezji płockiej do sejneńskiej.
1819 - zamknięcie na 7 lat kościoła farnego Wąsoszu.
28.10.1925 - powstanie diecezji łomżyńskiej
1825 - ratusz wąsoski pozostaje w ruinie.
1828/9 - zbudowanie traktu (na nasypie) Łomża - Wilno przez Szczuczyn.
1830/1 - Powstanie Listopadowe.
1832 - zbudowanie kaplicy św. Rozalii na cmentarzu w Wąsoszu.
1834 - pożar kościoła farnego w Wąsoszu (odbudowa do 1852 r.).
1835 - rozebranie ratusza wąsoskiego będącego od 1825 r. w ruinie.
1860 - dobudowanie zakrystii do elewacji zach. kościoła karmelickiego.
1862 - wystąpienia mieszkańców Wąsosza przeciwko burmistrzowi Piaseckiemu.
1863/4 - Powstanie Styczniowe.
31.03.1863 - starcie oddziału płk. Konstantego Ramotowskiego „Wawra” z oddziałem Matwiejewa w Białaszewie.
1864 - kasacja klasztoru Karmelitów Trzewiczkowych w Wąsoszu.
1866 - powstanie pow. szczuczyńskiego z części powiatu augustowskiego z siedzibą władz w Szczuczynie w ramach
guberni łomżyńskiej.
1869 - Wąsosz, Grajewo, Radziłów, Rajgród tracą prawa miejskie.
1880 - wybudowanie drogi bitej ze Szczuczyna do Wąsosza.
1890 - rozpoczęcie przebudowy kościoła farnego w Wąsoszu na styl pseudogotycki (wygląd dzisiejszy).
1895 - w Wąsoszu powstaje Ochotnicza Straż Pożarna.
1900 - zakończenie przebudowy kościoła farnego uwieńczone nowym sklepieniem.
1914 - Wąsosz wchodzi do pow. grajewskiego pod okupacją niemiecką (wybuch I- ej wojny światowej).
1917 - rozebranie przez Niemców budynku po klasztorze Karmelitów Trzewiczkowych w Wąsoszu.
11.11.1918 - odzyskanie przez Polskę niepodległości.
1918 - przeniesienie siedziby władz pow. grajewskiego ze Szczuczyna do Grajewa.
1920 - plebiscyt na Warmii i Mazurach.
1925 - przejście dekanatu wąsoskiego z diecezji sejneńskiej do łomżyńskiej.